Η εκκλησία είναι κατάρα

Μπορεί σε κάποιους το θέμα να φαίνεται ελάσσονος σημασίας αλλά κατά την γνώμη μου δεν είναι. Θα ήταν από την στιγμή που θα παρέμενε ως ένας ακόμα τοπικός θρύλος από τους εκατοντάδες χιλιάδες που υπάρχουν σε κάθε τόπο και κάθε εποχή. Όμως από την στιγμή που αυτός ο θρύλος όχι μόνο δεν ξεχάστηκε αλλά επηρεάζει ακόμα τους κατοίκους του χωριού και από την στιγμή που η ιστορία του ανανεώνεται με το κάλεσμα του παπά, για εξορκισμό-ξεμάτιασμα-ξεκατάριασμα ή δεν ξέρω και ‘γω πως λέγεται, τότε το θέμα είναι μείζονος σημασίας. Ας τα πάρουμε λοιπόν ένα ένα με την σειρά για να δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον θρύλο και γιατί επηρεάζει ακόμα τους ανθρώπους τόσο πολύ στον 21ο αιώνα.

Μια βαριά κατάρα έπεφτε εδω και 150 χρόνια πάνω από το χωριό Δέλφινο Φθιώτιδας, όπως αποκάλυψε χτες το πρωί ο Λαμία FM-1. Σύμφωνα με δήλωση στην εκπομπή “Kάθε μέρα καλημέρα με FM-1” του προέδρου του Τ.Δ. κ. Γιώργου Φουρλα, για το λόγο αυτό παρακλήθηκε ο μητροπολίτης Φθιώτιδας Νικόλαος να ψάλλει την περασμένη Κυριακή ειδική ευχή στην εκκλησία του χωριού.

» Σύμφωνα με την παράδοση κοντά στα 1860 ένας ερημίτης-καλόγερος, που διέμενε σε μια σπηλιά έξω από το Δέλφινο είδε μια μέρα μια μικρή βοσκοπούλα και μή αντέχοντας στην ανθρώπινη φύση της επιτέθηκε και τη βίασε. Οι συγγενείς της βιασθείσας θεώρησαν βαριά προσβολή την ενέργεια του κοσμοκαλόγερου και τον σκότωσαν πετώντας τον κάτω από τα βράχια της περιοχής. Από τότε έπεσε λένε βαριά κατάρα, το χωριό δεν πρόκοψε ποτέ, οι μόνιμοι κάτοικοί του δεν ξεπέρασαν τον αριθμό τους 15 με 20 και παπάς δε ζύγωνε στο χωριό. Την Ανάσταση, λέγεται, παρακαλούσαν το παπά του Κουμαριτσιού να τους ψάλλει το Χριστός Ανέστη, αλλά εκείνος φοβούμενος την κατάρα δεν πήγαινε στο χωριό, μόνο ανέβαινε σε ένα βράχο για να χει μπροστά του και τα δυο χωριά και από εκεί καλούσε Δελφινιώτες και Κουμαριτσιώτες, όλους να κάνουν μαζί Χριστός Ανέστη.

» Στο πέρασμα του χρόνου οι κάτοικοι ένοιωθαν κάτι να τους βαραίνει, ώσπου ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου, κ. Φούρλας, αποφάσισε να καλέσει το Δεσπότη της Λαμίας και να τον παρακαλέσει να ψάλλει μια ευχή, να φύγει το κακό από το χωριό. Έτσι και έγινε την περασμένη Κυριακή. Δεσπότης και λαϊκοί γονατιστοί μέσα στην εκκλησία ζήτησαν άφεση αμαρτιών και συγχώρεση. Κατά τον κ. Φούρλα από προχθές νοιώθουν πιο ξαλαφρωμένοι, πιο αναπαυμένη τη συνείδηση τους και ελπίζουν σε καλύτερες μέρες για το χωριό τους.» (Λαμία FM-1).

Ελεύθερη Έρευνα

Πρώτο δεδομένο λοιπόν έχουμε τον χρόνο και τον τόπο. Πριν 150 χρόνια, εν έτη δηλαδή 1860. Ήταν η εποχή των “σκιαδικών” όπου η τυραννία του βασιλιά οδήγησε σε εξεγέρσεις των δημοκρατικών που πνίγηκαν στο αίμα. Στα Επτάνησα αλλά και στην Αθήνα εμφανίζονται τα πρώτα κομιτάτα και η εκκλησία απαιτούσε εκκλησιαστικό ταμείο για να τα παίρνει από το κράτος αφού απώλεσε τους μπεζαχτάδες των Οθωμανών εξ’ αιτίας των αφορισμένων επαναστατών.  Ήταν μια εποχή όπου καλόγεροι γύρναγαν από δω και από κει κλέβοντας και ληστεύοντας χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν.

Δεύτερο δεδομένο, ο βιασμός μιας κοπέλας από έναν βρωμερό λεχρίτη καλόγερο.Την εποχή εκείνη εκτός απο το ειδεχθές της πράξης αυτή καθ’ αυτής μια κοπέλα βιασμένη είχε το στίγμα για όλη της την ζωή. Ούτε θα παντρευόταν ποτέ ούτε παιδιά θα έκανε και θα θεωρούνταν μιαρή από την κοινωνία. Με λίγα λόγια όπως θα ‘λεγε ο λαός “η κοπέλα καταστράφηκε, την χάλασε ο καλόγερος” και αυτή ούτε που σκέφτηκε να καταγγείλει το γεγονός.  

Τρίτο δεδομένο, οι συγγενείς σκοτώνουν τον καλόγερο αφού μάλλον άλλος τρόπος τιμωρίας του δεν υπήρχε (παρά μόνο ίσως θεωρητικώς) και πάλι απουσία του νόμου. Εδώ πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός πως ούτε οι χωριανοί ούτε οι συγγενείς της κοπέλας σκέφτηκαν να επικαλεστούν τον νόμο. Ούτε κανείς θα τους πίστευε ούτε τολμούσε κανείς να πειράξει παπά όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Στο απυρόβλητο οι παπάδες.

Τέταρτο δεδομένο, η κατάρα. Μετά τον φόνο του βρωμοκαλόγερου “έπεσε κατάρα” στο χωριό. Εδώ θα σταθώ για λίγο. Τι σήμαινε μια κατάρα από παπά εκείνη την εποχή; Σήμαινε καταρχήν πως κανένας παπάς δεν θα πήγαινε εκεί. Αυτό από μόνο του δεν είναι κακό αλλά δεν είναι μόνο του. Το ότι δεν πήγαινε παπάς σήμαινε πως οι γύρω παπάδες δεν θα άφηναν και κανέναν άλλο χωριανό να πάει. Πα να πει πως το σχολείο έκλεισε το εμπόριο σταμάτησε και οι εν λόγω χωριανοί αντιμετωπίζονταν ως μιάσματα όπου αλλού και αν πήγαιναν, ακόμα και στο διπλανό χωριό. Σήμαινε επίσης πως δεν είχαν χωράφια για να καλλιεργήσουν αφού όλα τα χωράφια είχαν επί τουρκοκρατίας παραχωρηθεί στην εκκλησία για να μην φορολογηθούν ή κατασχεθούν από τους τους Οθωμανούς. Μην ξεχνάμε πως η εκκλησιαστική περιουσία ήταν αφορολόγητη και ανέγγιχτη από τους Οθωμανούς και αν ήθελε κάποιος να γλυτώσει το χωράφι του έπρεπε να το παραχωρήσει στην εκκλησία ή σε κάποιο μοναστήρι όπου κατόπιν θα το δούλευε αυτός αποδίδοντας τον φόρο στην εκκλησία αντί στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Γινόταν δηλαδή οι έλληνες από δούλοι των Οθωμανών δούλοι της εκκλησίας και δούλευαν γι αυτήν με την ψευδή “υπόσχεση” και αναμονή πως μετά την απελευθέρωση θα τα έπαιρναν πίσω. Αμ δε! Η “κατάρα” λοιπόν απέκοψε το χωριό από την υπόλοιπη κοινωνία και το βύθισε στην φτώχια. Μήτε γράμματα μήτε εμπόριο μήτε χωράφια πια. Η απόλυτη εξαθλίωση. Ήταν φυσικό να εγκαταλείψουν οι κάτοικοι το χωριό για ν’ αναζητήσουν αλλού μια καλύτερη ζωή. Μετανάστευσαν είτε στο εξωτερικό είτε στην πόλη.

Κι έτσι φτάσαμε στο σήμερα που έτσι και αλλιώς η επαρχία έχει αδειάσει τα χωριά είναι έρημα και η εκκλησία είναι ο μεγαλύτερος γαιοκτήμονας στην επικράτεια με την μισή Ελλάδα δική της. Κάλεσε λοιπόν ο πρόεδρος τον δεσπότη να διώξει την κατάρα δείχνοντας έτσι σε όλο τον κόσμο πως οι αγράμματοι αυτοί άνθρωποι ακόμα δεν έχουν καταλάβει τι έχει στην πραγματικότητα συμβεί. Η δε παρουσία του δεσπότη και μετά χαράς μάλιστα αποδεικνύει πως ακόμα οι δεσποτάδες στην αμάθεια και στην δεισιδαιμονία των χωρικών στηρίζονται. Σπεύδουν μετά χαράς όπου το ποίμνιο νοιώθει πως εξαρτάται από αυτούς. Οι κάτοικοι λέει τώρα νοιώθουν ξαλαφρωμένοι και την συνείδησή τους καθαρή κι ελπίζουν. Ενώ πρώτα δεν έλπιζαν. Ίσως ο πρόεδρος εμφανιστεί του χρόνου να μας ανακοινώσει πως το χωριό πλέον σφύζει από ζωή και πλούτο. Ίσως ο δεσπότης να φροντίσει αναλόγως και γι αυτό αλλά δεν νομίζω. Η ίδια απελπισία θα υπάρχει στο χωριό και η Ελλάδα (διότι παντού η ίδια απελπισία υπάρχει) για να ευημερήσει πρέπει να γίνει ο διαχωρισμός εκκλησίας κράτους και ολοσχερής δήμευση της εκκλησιαστική περιουσίας. Τότε πραγματικά θα αναζωογονηθεί η επαρχία και θα πλουτίσει ο τόπος. Αν ο δεσπότης ήθελε πραγματικά να άρει την… κατάρα θα παραχωρούσε την εκκλησιαστική γη και την αμύθητη περιουσία του. Προς το παρόν αυτό που έκανε ήταν να τους εκμεταλλευτεί και πάλι πουλώντας μεγαλοψυχία και… θεϊκή δύναμη και άλλα τέτοια φούμαρα εισπράττοντας βέβαια και τα ανάλογα εκ του παγκαριού αφού αυτό άρχισε να λειτουργεί ξανά μετά από εκατόν πενήντα χρόνια.