ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

                                                                    Του ΔΙΟΔΟΤΟΥ

Τα τελευταία χρόνια, μέσα σε όλες τις –δίκαιες, ή άδικες- ταλαιπωρίες της χώρας, εμφανίστηκε και η γραφική εμμονή της «ελληνολατρείας». Δεν πρόκειται φυσικά για κάποια απόπειρα συνέχειας και επανενεργοποίησης του ρεύματος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Ο οποίος, ως γνωστόν, αναχαιτίσθηκε από τις εγχώριες πανίσχυρες βυζαντινές δομές και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, με αποτέλεσμα η Νεοελλάδα να αποτελεί το τελευταίο βυζαντινό απολειφάδι και την τελευταία μεσαιωνική παραφωνία στον Δυτικό κόσμο.

Η «ελληνολατρεία» είναι μια βυζαντινού-μεσαιωνικού τύπου μυθοπλασία σαν κι αυτές που εμφανίζονταν εν αφθονία κατά την διάρκεια του μεσαίωνα. Δεν πρόκειται για υγιώς και φυσιολογικώς σχηματισμένη μυθολογική παράδοση αλλά, για ένα κράμα ιδεολογικών απλουστεύσεων σε δυϊστική βάση (καλοί Έλληνες-κακοί ανθέλληνες), στρατευμένης άγνοιας (όπως οι χριστιανοί), αυτοανακυκλούμενης φημολογίας, σωτηριολογικών μυθοπλασιών, ιστορικών παραχαράξεων κατά το δοκούν (όπως οι χριστιανοί αλλά, για «εθνωφελή», αυτή τη φορά, σκοπό), παραφιλολογίας και παραεπιστήμης (που παραπέμπουν στην μεσαιωνική αλχημεία), χυδαίας επιστημονικοφάνειας κλπ. Φυσικά, όπως συμβαίνει συνήθως με τέτοιες καταστάσεις που ευνοούν την πνευματική και ψυχική ποιμνιοποίηση, έτσι κι εδώ υπάρχουν αυτοί που κινούν τα νήματα και επωφελούνται παντοιοτρόπως.

Έτσι δίπλα στις μυθοπλασίες περί κούφιας γης, ουφοσωτήρων αργοναυτών κλπ. ήρθαν κάποιοι για να δώσουν στο πράγμα την φυσιολογική του κατάληξη δηλ. να το διαμορφώσουν σε θρησκεία (εκεί άλλωστε κατέληγαν και όλες οι αντίστοιχες υστερορωμαϊκές και μεσαιωνικές παράνοιες). Έτσι επιχειρείται να δημιουργηθεί μια νεοθρησκεία του «δωδεκαθέου» (όπως το αποκαλούν οι ίδιοι), η οποία υποτίθεται ότι θα δώσει το καίριο χτύπημα στους κάθε είδους ανθέλληνες, ή «ανθέλληνες». Μάλιστα οι εθνοσωτήρες αυτοί αξιολογούν τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό ως μερικώς μόνο επιτυχημένο ( επειδή δηλ. δεν έφερε την -χριστιανικού τύπου- Απόλυτη Σωτηρία που ονειρεύονται) ακριβώς επειδή παρέλειψε να πάρει θρησκευτική (εννοούν παγανιστική) διάσταση… Υπονοούν δηλ. ότι ο Κοραής, ή ο Ντιντερό, ή ο Βολταίρος ήσαν ελλιπώς καταρτισμένοι μπροστά τους (κατά τον ίδιο τρόπο που οι διανοητικά καθυστερημένοι χριστιανοί «πατέρες» θεωρούσαν πλανημένους τους «ειδωλολάτρες» φιλοσόφους). Οι ιδρυτές αυτής της νεοθρησκείας (στην πραγματικότητα διασπασμένοι, όπως ακριβώς οι χριστιανικές αιρέσεις) αγνοούν (;) επίμονα ότι, οι ιδεολογικές συγκρούσεις στον σύγχρονο δυτικό κόσμο δεν εκδηλώνονται πλέον με την μορφή θρησκευτικών συγκρούσεων, όπως στην Ρώμη και στον μεσαίωνα.

Ακάθεκτοι, σκηνοθετούν την παράσταση της σωτηριακής τους παρέμβασης στην νεοελληνική πραγματικότητα, επινοώντας, σκαρώνοντας, «επανευφερίσκοντας» και «επανανακαλύπτοντας» (οι εκφράσεις σε εισαγωγικά δικές τους) υποτιθέμενες αρχαιοελληνικές πρακτικές δήθεν ένδυσης, δήθεν θρησκευτικής λατρείας, δήθεν φιλοσοφικής φρασεολογίας κλπ. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για cargo cult αντιδράσεις που αναπτύσσουν πρωτόγονοι απέναντι σε έναν ανώτερο πολιτισμό: προσπαθούν (και μάλιστα αδέξια) να μιμηθούν τις επιφανειακές του πλευρές προκειμένου να επιτύχουν τα θεωρούμενα ως ευεργετικά του αποτελέσματα (αντιπροσωπευτικό παράδειγμα οι Παπούα της Μελανησίας απέναντι στους Αμερικανούς πεζοναύτες κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι οποίοι έφτιαχναν ψευτοαεροδιαδρόμους για να προσκαλέσουν και αυτοί τα Σιδερένια Πουλιά των Θεών, που έφερναν θαυματουργά όπλα και κονσέρβες στους Αμερικανούς στρατιώτες…).

Η νεοθρησκεία που προσπαθούν να στήσουν, επιχειρείται να παρουσιαστεί ως το αντίπαλο δέος του χριστιανισμού. Και γι’ αυτό καταφεύγουν, παραπάνω από συχνά, σε αντιγραφή της χριστιανικής ορολογίας και πρακτικής. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα οι προσπάθειες «νεοδωδεκαθεϊστικού» man to man στις χριστιανικές γιορτές: ας πούμε δίπλα στα χριστιανικά χριστούγεννα κάποιοι επιχείρησαν να αντιπαραθέσουν μια «σκιώδη» γιορτή την οποία αποκαλούν «τριέσπερο» και την οποία παρουσιάζουν ως τα δήθεν αρχαιοελληνικά «χριστούγεννα» (να περιμένουμε κάτι ανάλογο και με άλλες χριστιανικές γιορτές π.χ. με το Πεσάχ;)…

Φυσικά καμία από αυτές τις γραφικότητες δεν θα ευδοκιμούσε αν δεν συντηρείτο από την ευπιστία των ποιμνίων, που σέρνονται πίσω από τους εν λόγω ιδρυτές νεοθρησκειών.

Ειδικά για την προαναφερθείσα υποτιθέμενη «αρχαιοελληνική» γιορτή, στην ιστοσελίδα του αυτοαποκαλούμενου «ύπατου» (κατά το «ορθόδοξου») «δωδεκαθεϊστικού» σωματείου, που την εισηγήθηκε και την προωθεί, πληροφορούμαστε ότι:

«Στη θέση των «Χριστουγέννων», οι πρόγονοί μας εόρταζαν το λεγόμενο «Τριέσπερον», μία εορτή η οποία γενικεύεται από τους ελληνιστικούς χρόνους κι εντεύθεν, προς τιμήν των πυρφόρων και ηλιακών θεοτήτων Ηρακλέους (ο οποίος κατά τον Κορνούτο ορίζεται ως «ο εν τοίς όλοις Λόγος καθ' όν η Φύσις ισχυρά και κραταιά εστί και απεριγένητος ούσα, μεταδοτικός ισχύος και τοίς κατά μέρος και αλκής υπάρχων») και Ηλίου. Το «Τριέσπερον» ξεκινούσε με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο (τη νύκτα της 21ης προς την 22α του Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη δηλαδή νύκτα του έτους) και κορυφωνόταν με την αναγέννηση του φωτοδότη Ηλίου (τη νύκτα της 24ης προς 25η, όταν η ημέρα έχει ήδη μείνει «στάσιμη» επί 3 ημέρες μετά το Ηλιοστάσιο και αρχίζει πλέον να μεγαλώνει).»

(από εδώ: http://www.ysee.gr/index.php?type=article&f=triespero)

Μια προσεκτική ανάγνωση ολόκληρου αυτού του επιστημονικοφανούς «μαργαριταριού» θα δείξει ότι δεν έχουν καμία βιβλιογραφική πηγή για την «γιορτή» που «επανεφευρίσκουν». Το βιβλίο που επικαλούνται πιο κάτω δεν γράφει τίποτα από αυτά που ισχυρίζονται πως γράφει. Η μόνη «βιβλιογραφική» «πηγή» που έχουν να παρουσιάσουν είναι η …Ελευθεροτυπία.

Σχετικά τώρα με το τί συμβαίνει (ή μάλλον με το τί ΔΕΝ συμβαίνει) πραγματικά με την υποτιθέμενη «αρχαιοελληνική» αυτή γιορτή, που διέφυγε όλων των κορυφαίων κλασικιστών αλλά, την «ανακάλυψε» κάποιος εθνοσωτήρας-terminator στην… Ελλάδα του «2008», μπορείτε να δείτε σε αυτή την περιεκτικότατη μίνι εργασία, ενός πραγματικού γνώστη, εδώ:

http://tropaion.blogspot.com/2006/12/triesperon-season-festive-that-was.html

Triesperon: Season Festive that was never a Festive
Last year at the same period of time I wrote my response on the association – and even in some cases mixture – of the so called Triesperon, Τριέσπερο(ν) and Helliou genethlion, Ηλίου Γενέθλιον, or Heliodesia. In this previous article I argued that there is no connection whatsoever in between these concepts. First because the Triesperon – if considered to be a festive – was only affiliated with Heracles – and divinities connected with Him – and, second, that Heliou Genelthion a) is the Roman Sol novus (Invictus) and b) correlates only in time with the Haloa (and the winter solstice festiveties of Poseidon). By having clarifying these differences, let know discuss the issue of Triesperon. Is Triesperon a season’s festive? And if not what is?
Initially I must state that for a year now I am seeking to spot a classical resource mentioning and / or even referring the Triesperon festive – in fact there is none and for that reason there is no academic work which discusses Triesperon. There is, therefore, my honest and strong view that the individuals who trust the existence of such festive are seriously mislead. I must, however, state that my intention is not to alter and / or attack any religious feeling and /or practice even if it is contemporary. My pure intention is to make clear the historical veracity for those of interest. The fact in which we must focus is that the term triesperon was existed in our original classical resources but not as a festivity. There is only appeared as an adjective which was applied to Heracles (tri-esperos, or tri-esperos leon in Lycophro, v.33 or referring to Heracles ‘who was begotten in triple night’ in Alciphro, 3.38, see also Suida, tau, 970) and used also by Lucian to name the dreams that occurred for three nights in succession (Somnium, 17 and Gallus, 12). According to the above, the term triesperon does not refer to Heracles, but, on the contrary, to an occurrence of mind and the unconsciousness based only to Lucian’s texts.Why Heracles was named as Triesperos? According the scholiast, Zeus treis hesperas eis mian metabalon sunekatheude tei Alkmenei (Scholia in Callimachus v.204). It is indeed the mythological incidence of the Heracles’ ‘styled’ by the union of Zeus and Alkmenei. There is therefore no connection with the winter solstice whatsoever.
Where we can find Heracles’ worship? The well-known demos of Cynosarges is extremely connected with Heracles. Heracles’ son, Antiochus, was the eponymous hero of the like-named Antiochid tribe (SEG III 115, 116 and 117). In honour of Heracles there was, in Cynosarges, the religious festive of Heracleia in which He received sacrifices as an Olympian god (Aristophanes, Frogs, 650, SEG 42.50, IG II2 1247, Demosthenes 19.86 and 125, and Suda, eta, 458). There is also a case of Heracles worship at Isthmia were Pausanias located the Gymnasium of Iolaos (9.23, i-ii), where games for Heracles and his sons and to Iolaos entitled Heracleia took place (Schol. n,4.20). Thus, the religious festivities related to Heracles were named after Him as Heracleia in Attica and elsewhere.
There is not evidence of when the Heracleia’s feast in Cynosagres was taking place, however, there is a tendency -and assumptions- to believe that Heracles was honored in Attica mainly throughout Metageitnion (July – August) not in November and December (during the winter solstice). On the contrary at the winter solstice, the Attica months of Poseideon (November – December) and Gamelion (December – January) we have a fair number of evidences that suggest that mainly throughout Attica, there were festivities and sacrifices in honour of Poseidon, Hera, and Apollo.
Conclusively we can point out that a) Triesperon as an ancient Greek festivity was never in existence, b) there is no connection in-between Heracles Triesperos and the Heliou genelthion (as explained here) and c) Heracles was not a deity honoured during the winter solstice.

Μάλιστα, η υποτιθέμενη αυτή «αρχαιοελληνική» γιορτή «διέφυγε» και του μνημειώδους λεξικού Λίντελ-Σκοττ, το οποίο αναφέρει απλώς τα εξής:

«τριέσπερος, -ον (εσπέρα): ο επί τρεις κατά συνέχειαν νύκτας, ο τριών νυκτών, όνειρος Λουκ. Ενύπν. 12 -ως  επίθ. του Ηρακλέους, ού η σύλληψις εγένετο εις τρεις κατά συνέχειαν νύκτας, Λυκόφρ. 33. η Ηρακλέους τριέσπερος Αλκίφρων σ. 356 (εν ταις αρχαίαις  εκδόσεσι) -Κατά Διόδ. τον Σικελ. 4.9,2: «τον γαρ Δία μισγόμενον Αλκμήνη τριπλασίαν την νύκτα ποιήσαι και τω πλήθει του προς την παιδιποιίαν αναλώθέντος χρόνου προσημήναι τήν υπερβολήν τής τού γεννηθησομένου ρώμης».

Το λεξικό δεν αναφέρει κάτι περί ομώνυμης εορτής.

Χριστιανική συνομωσία, συνομωσία των κορυφαίων κλασικιστών, ή ανεπαρκές λεξικό θα αναρωτιόταν ένας «υποψιασμένος» από συνομωσιολογίες, «δωδεκαθεϊστής»;

Και εντάξει, αν κάποιος θέλει να γιορτάζει τα ηλιοστάσια, ή ο,τιδήποτε του γουστάρει, είναι αναφαίρετο δικαίωμά του. Αλλά το να προσπαθεί να δώσει στην επιθυμία του αυτή, ιστορική, λαογραφική, ή άλλη εγκυρότητα, παρουσιάζοντάς τη σαν «αρχαιοελληνική» συνέχεια και κραδαίνοντας την «πατέντα» της «επανανακάλυψης» της «παράδοσης», το να προσπαθεί δηλ. να σκαρώσει μια νεοθρησκεία παραχαράσσοντας την ιστορική αλήθεια, δεν μας νομιμοποιεί να σκεφτούμε το ενδεχόμενο της απάτης;

Και μήπως τέτοιες «ευρεσιτεχνίες» πισωγυρίζουν ανεπανόρθωτα τήν υπόθεση τής αποβυζαντινοποίησης της χώρας;