Υποχρέωση κατάργησης θρησκευτικού όρκου

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ (ΕΠΣΕ)

Τ.Θ. 60820, 15304 Γλυκά Νερά, Tηλ. 2103472259 Fax: 2106018760

email: office@greekhelsinki.gr ιστοσελίδα: http://cm.greekhelsinki.gr/

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

4 Ιουνίου 2010

Ευρωκαταδίκη Ελλάδας με υποχρέωση κατάργησης θρησκευτικού όρκου

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) εκφράζει τη μεγάλη ικανοποίησή του για τη χθεσινή ομόφωνη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην Υπόθεση Δημητράς και Λοιποί. Η απόφαση αφορούσε πέντε σχετικές προσφυγές με αριθμούς Νο. 42837/06, 3237/07, 3269/07, 35793/07 και 6099/08 που υποβλήθηκαν στο ΕΔΔΑ από το ΕΠΣΕ και όλα τα προσφεύγοντα άτομα (Παναγιώτης Δημητράς, Θεόδωρος Αλεξανδρίδης, Ναυσικά Παπανικολάτου και Andrea Gilbert) είναι στελέχη του ΕΠΣΕ. Η Ελλάδα, κατά το ΕΔΔΑ, παραβίασε το Άρθρο 9 (ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) (τα προσφεύγοντα άτομα υποχρεώθηκαν να αποκαλύψουν σε 58 ανακριτικές διαδικασίες ή δίκες στις οποίες κατέθεσαν το 2006 και το 2007 ότι δεν είναι Χριστιανοί/ές Ορθόδοξοι/ες προκείμενου να ορκιστούν στην τιμή και στη συνείδησή τους και όχι στο Ευαγγέλιο) και το Άρθρο 13 (δικαίωμα πραγματικής προσφυγής) της ΕΣΔΑ (δεν υπάρχει στην Ελλάδα νομική δυνατότητα αποκατάστασης για την παραβίαση της ελευθερίας της θρησκείας ούτε υπήρξε δικαστική αρχή που να αρνήθηκε να εφαρμόσει τις διατάξεις για την ορκοδοσία ως αντίθετες με τη Σύμβαση ή το Σύνταγμα). Το ΕΔΔΑ αποφάσισε επίσης πως η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει συνολικά 15.000 ευρώ στα προσφεύγοντα άτομα για ηθική βλάβη. Το δελτίο τύπου του ΕΔΔΑ στα αγγλικά επισυνάπτεται. Η απόφαση στα γαλλικά είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα: http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=869122&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649.

Το σημαντικότερο στοιχείο της απόφασης είναι πως το ΕΔΔΑ εξέτασε το νομοθετικό πλαίσιο καταγραφής των προσωπικών στοιχείων κάθε διαδίκου και κάθε μάρτυρα στις ποινικές διαδικασίες (ανακρίσεις και δίκες) και της ορκοδοσίας (Άρθρα 217, 218 και 220 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας). Διαπίστωσε πως αυτά περιλαμβάνουν την υποχρεωτική καταγραφή του θρησκεύματος (ακόμα και για τα μη ορκιζόμενα άτομα) καθώς και το θρησκευτικό όρκο κάθε μάρτυρα που συνήθως ζητείται από αυτόν/ή αφού οι δικαστικοί λειτουργοί θωρούν πως οι μάρτυρες είναι Χριστιανοί. Το ΕΔΔΑ αποφάνθηκε πως οι διατάξεις αυτές «δύσκολα συμβιβάζονται με τη θρησκευτική ελευθερία όπως την εγγυάται το Άρθρο 9 της ΕΣΔΑ». Γι’ αυτό, εκτός από την καταδίκη της χώρας, το ΕΔΔΑ προχώρησε σε μια σπάνια υπόδειξη προς την Ελλάδα, στη βάση του Άρθρου 46 ΕΣΔΑ (υποχρεωτική ισχύς και εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων), να τροποποιήσει το νομοθετικό πλαίσιο ώστε να γίνει συμβατό με τη Σύμβαση και να αποφευχθούν παρόμοιες παραβιάσεις της στο μέλλον.

«Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χάρης Καστανίδης είχε δηλώσει πριν μερικούς μήνες πως η Ελλάδα πρέπει να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ. Τώρα οφείλει να εισάγει άμεσα στη Βουλή τροποποίηση των σχετικών διατάξεων ώστε το ταχύτερο δυνατό η δικαιοσύνη σε όλες τις βαθμίδες και διαδικασίες να σταματήσει την καταγραφή του θρησκεύματος και να καταργήσει το θρησκευτικό όρκο» δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΕΠΣΕ Παναγιώτης Δημητράς. «Άλλωστε από το 2008 υπάρχει σχετική απόφαση με έτοιμες τροπολογίες (http://www.nchr.gr/media/gnwmateuseis_eeda/thriskeutiki_eleutheria/thriskeftiko_orko_2008.doc) που πήρε η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) στη συνέχεια της προηγούμενης καταδίκης της Ελλάδας για το ίδιο θέμα στην υπόθεση Αλεξανδρίδη κατά Ελλάδας, μετά από προσφυγή μας», πρόσθεσε ο Παναγιώτης Δημητράς. «Γνωστοποιούμε πως έχουμε υποβάλει άλλες έξι προσφυγές στο ΕΔΔΑ για το ίδιο θέμα και, αν δεν τροποποιηθεί άμεσα το νομοθετικό πλαίσιο, θα καλέσουμε και όλα τα άλλα άτομα που υποχρεώνονται να αποκαλύπτουν τις θρησκευτικές προτιμήσεις τους για να μη δώσουν χριστιανικό όρκο να προσφύγουν αμέσως στο ΕΔΔΑ, με τη βοήθειά μας όπου μας ζητηθεί», κατέληξε ο Παναγιώτης Δημητράς.