Τώρα που φορέσαμε όλοι μάσκες θα φανεί το πραγματικό πρόσωπο καθενός.

Τώρα που φορέσαμε όλοι μάσκες θα φανεί το πραγματικό πρόσωπο καθενός.

3 Ιουνίου 2010

Εγώ, το σχολείο, πεθαίνω

Σε συνέχεια της αρθογραφίας του ο κύριος Μανουσάκης δίνει μια ακόμα εικόνα των ελληνικών σχολείων και κατ' επέκταση της ελληνικής κοινωνίας. Σαφώς όμως κάνει ένα λάθος μη εντοπίζοντας τις ευθύνες του ιεαρατείου της εκκλησίας και των παπάδων γενικότερα σε όλο αυτό το χάλι. Για κάποιο λόγο παραλείπει να αναφερθεί στην συνέχιση του σκοταδισμού αιώνων και στην απαγόρευση των γραμμάτων και των τεχνών περιοριζόμενος στα της τουρκοκρατίας (οθωμανοκρατίας) αναπαράγοντας μάλιστα έμμεσα τον μύθο του κρυφού σχολειού αλλά μη αναφέροντας πως στην πραγματικότητα οι Οθωμανοί δεν απαγόρευαν την ίδρυση σχολείων πλην όμως την απαγόρευε το εκκλησιαστικό κατεστημένο το οποίο μάλιστα έκλεινε όποιο σχολείο άνοιγε και δίδασκε κάτι παραπάνω από τα κολλυβογράμματα. Ακόμα όμως και με αυτή την έλλειψη το κείμενο του κυρίου Μανουσάκη δεν χάνει την αξία του και αξίζει να διαβαστεί.   

Εγώ, το σχολείο, πεθαίνω
 Τέσσερις σχολικοί τοίχοι που περικλείουν το τρυφερότερο των γήινων εκείνων όντων που έχουν ήδη μετακομίσει σ' ένα νέο πλανήτη, αυτόν του καταναλωτισμού, του ατομικισμού, της γενικευμένης αδιαφορίας, της τιποτένιας καθημερινότητας.
Ο άνθρωπος δεν θέλει πια τα δένδρα, τα βουνά, την ελευθερία, την ηρεμία... Προτιμά τη σχιζοφρένεια του χρήματος, που έγινε αυτοσκοπός. Το σχολείο, όπως όλα, παραδόθηκε σ' αυτή τη λογική. Τα διπλώματα απονέμονται με μοναδικό σκοπό να γίνει το άτομο πιο κερδοφόρο. Η παρεχόμενη γνώση περιορίζεται στο ελάχιστο που χρειάζεται για την άσκηση επαγγέλματος. Οι παιδαγωγικές δραστηριότες επαναλαμβάνονται μηχανικά και ανέκφραστα. Ενα σχολείο χωρίς βάθος, πάθος και όραμα. Η εικόνα της ίδιας της κοινωνίας. Μέσα σε όλα αυτά πού είναι «η παιδεία» όπως την όρισαν οι αρχαίοι; Χάθηκε. Πού είναι ο άνθρωπος; Χάθηκε. Ο σκοταδισμός επανήλθε δριμύτερος με νέο πρόσωπο. Αυτό της σύγχρονης ημιμάθειας. Προκλητικός και ύπουλος. Σωκράτης, Αριστοτέλης, Ευκλείδης, Θαλής... Τα πνευματικά τους ιμάτια διαμελίστηκαν και παίχτηκαν στα χρηματιστήρια του κόσμου. Τέσσερις αιώνες Τουρκοκρατίας δεν μπόρεσαν να σβήσουν το κερί του Κρυφού Σχολειού. Μερικά χρόνια διεφθαρμένης ελληνοκρατίας ήταν αρκετά να γυρίσουν ανάποδα τις πιο καλοκρεμασμένες λάμπες. Να φτάσουν μια ένδοξη χώρα να έχει τον ήλιο χωρίς το φως.

Ομως δεν είναι μονάχα η λογική των αγορών που ροκανίζει τα σωθικά της παιδείας. Οι παιδαγωγικές μέθοδοι, επιφανειακές και απάνθρωπες, θυμίζουν τον Pavlov στα πειράματα με τα σκυλιά. Ζάχαρη για τη σωστή απάντηση, ηλεκτροσόκ για την κακή. Προσθέστε την αποπροβάτωση της πολιτείας, τα κακογραμμένα βιβλία, τους βαριεστημένους καθηγητές. Και το μείγμα γίνεται εκρηκτικό. Υπάρχουν και τα υπόλοιπα. Θέλετε να διαπιστώσετε πώς ο νέος μαθαίνει να σέβεται τη δημόσια περουσία; Δείτε τα πεταμένα βιβλία στους δρόμους όταν κλείνουν τα σχολεία. Γιατί αυτά τα βιβλία δεν επιστρέφονται, όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη; Ρωτήστε τα κυκλώματα που τα εμπορεύονται. Πώς οι μαθητές ευαισθητοποιούνται στην οικολογία; Μετρήστε τα δένδρα στα σχολικά προαύλια. Γιατί δεν σέβονται τα σχολικά κτίρια; Πρόκειται για κακόγουστες κατασκευές που προκαλούν. Γιατί οι νέοι είναι βίαιοι, χρειάζονται ψυχολόγο; Ανία και πίεση μέσα σ' ένα παιδαγωγικό τούνελ, που βγάζει σε μια κοινωνία που κανείς δεν ανέχεται πια.

Συμπληρώστε το όλο θλιβερό θέαμα με τα φαρμακερά βέλη της σχολικής αυλής: επιμελής, αμελής, ανίκανος, έξυπνος, καθυστερημένος, αλήτης, βίαιος... Χαρακτηρισμοί που κολλάνε, σαν τσίχλα στο παπούτσι, στο κάθε παιδί, πριν καν μάθει να γράφει τ' όνομά του. Δημιουργώντας κόμπλεξ, αντιζηλίες, ενοχές. Παρ' όλο που είναι δουλειά του παιδαγωγού να απελευθερώσει τις κρυφές δυνάμεις του νέου. Να τον μετατρέψει από αμελή σε επιμελή, από χαζό σε έξυπνο, από αλήτη σε καλό.

- Κλάψε, μικρέ Ορέστη, κλάψε, κλάψε. Το μαγικό ραβδί του σχολείου δεν μεταμόρφωσε τον δράκο της παιδικής σου άγνοιας στον πρίγκιπα της γνώσης, της επιστημονικής περιέργειας, της δημιουργικής φαντασίας. Δεν απάντησε στα χιλιάδες ερωτήματα του αθώου μυαλού σου: Γιατί δεν μπορείς να μετρήσεις τ' άστρα; Γιατί παίρνει η αδελφή σου τα παιχνίδια σου; Δεν σου έδωσε το φιλί που θα σε ορθώσει σε ζωντανό, προβληματισμένο πολίτη. Αλλά σε εξαπάτησε με το δηλητηριασμένο μήλο, που σε μετέτρεψε σε θύμα των αγορών, του καταναλωτισμού. Μην εμπιστεύσαι λοιπόν κι εσύ τους μεγάλους. Επιβιώνουν μέσα σε μια ατμόσφαιρα όλο συμβατικότητες, προλήψεις και πλάνες. Οι ασχολίες τους είναι κακομοίρικες, τα επαγγέλματά τους κοκαλωμένα. Προφυλάξου ιδιαίτερα από τους δήθεν σωτήρες και φωστήρες. Τους αδιάφορους πολιτικούς, που μέλημά τους είναι η δική τους κλονίζουσα θέση. Εκείνους τους πανεπιστημιακούς που μοναδική ασχολία τους είναι πώς να μαζέψουν μερικά άθλια χρήματα από εξωπανεπιστημιακές δραστηριότητες. Τους καθηγητές αυτούς που είναι χείριστοι παιδαγωγοί το πρωί και άριστοι φροντιστές το απόγευμα. Τα διάφορα άλλα παράσιτα του χώρου, που παριστάνοντας τους σπουδαίους, τους αδαείς, προσπαθούν να κρύψουν την τιποτένια ύπαρξή τους πίσω από τα ραδιόφωνα, τις τηλεοράσεις.

Δηλαδή δεν υπάρχει πια ελπίδα; Οχι, Ορέστη, τίποτε δεν χάθηκε. Γιατί υπάρχει και ο πανεπιστημιακός, που μέσα από το σπουδαίο του έργο προετοιμάζει το μέλλον. Ο καθηγητής, ο δάσκαλος, ο πνευματικός άνδρας που ψάχνει με αγωνία να βρει το χέρι σου μέσα στο σκοτάδι. Σ' όλους αυτούς ανήκει η ευθύνη να αποδώσουν το σχολείο στη γενναιοδωρία των ανθρώπων. Αυτοί κρατάνε το κλειδί του ονείρου σ' έναν κόσμο γεμάτο εφιάλτες. Εξω από συντεχνίες, συμφέροντα, ιδεολογίες. Μαζί θα θεμελιώσετε τη νέα κοινωνία. Που ανατέλλει εκεί ακριβώς που αρχίζει η μάθηση μιας ζωής όλο παρουσία. Μια ζωή στηριγμένη στη δημιουργία και όχι στην υπερπαραγωγή. Στο αυθεντικό και όχι στη βιτρίνα. Στον σεβασμό των επιθυμιών του καθένα και όχι στους μηχανισμούς της ψευτο-ικανοποίησης. Μια ζωή χωρίς τον φόβο, τον περιορισμό, τις τύψεις, τη συναλλαγή, την εξάρτηση. Μην κλαις, αλλά να είσαι χαρούμενος, υπομονετικός και μακρόθυμος. Οι όποιες αντιστάσεις υπάρχουν, δεν είναι περισσότερες από όσες προβάλλει η φύση στην άνοιξη που έρχεται.

*Καθηγητής πανεπιστημίου στο Παρίσι, ymanous@gmail.com



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σκέψου δυο φορές πριν σχολιάσεις. Διαβάζεις ένα διαδικτυακό προσωπικό ημερολόγιο του οποίου η ανάγνωση ΔΕΝ είναι υποχρεωτική. Βαριέμαι τ' ανούσια μπλα μπλα και δαγκώνω όταν μου χαλάνε την ησυχία. Θα μπορούσα να έχω κλείσει τον σχολιασμό αλλά ακόμα νομίζω πως υπάρχουν κάποιοι που όντως έχουν κάτι να πουν κι εύχομαι να είσαι ένας από αυτούς αλλά οι πιθανότητες είναι λίγες και γι αυτό σου λέω: Για να μην σε φάει η μαρμάγκα σκέψου δυο φορές πριν σχολιάσεις, σαν να δίνεις εξετάσεις. Αλλιώς άστο καλύτερα!

Αναγνώστες

Η Ιδιοφυΐα του Πλήθους

Υπάρχει αρκετή προδοσία, μίσος, βία, παραλογισμός στο μέσο άνθρωπο για να προμηθεύσει οποιοδήποτε στρατό, οποιαδήποτε μέρα. Kαι οι καλύτεροι στο φόνο είναι αυτοί που κηρύττουν εναντίον του. Kαι οι καλύτεροι στο μίσος είναι αυτοί που κηρύττουν αγάπη. Kαι οι καλύτεροι στον πόλεμο είναι τελικά αυτοί που κηρύττουν ειρήνη. Eκείνοι που κηρύττουν θεό, χρειάζονται θεό. Eκείνοι που κηρύττουν ειρήνη, δεν έχουν ειρήνη. Eκείνοι που κηρύττουν αγάπη, δεν έχουν αγάπη.

Προσοχή στους κήρυκες, προσοχή στους γνώστες, προσοχή σε αυτούς που όλο διαβάζουν βιβλία, προσοχή σε αυτούς που είτε απεχθάνονται τη φτώχεια, είτε είναι περήφανοι γι' αυτήν, προσοχή σε αυτούς που βιάζονται να επαινέσουν γιατί θέλουν επαίνους για αντάλλαγμα, προσοχή σε αυτούς που βιάζονται να κρίνουν, φοβούνται αυτά που δεν ξέρουν, προσοχή σε αυτούς που ψάχνουν συνεχώς πλήθη γιατί δεν είναι τίποτα μόνοι τους, προσοχή στο μέσο άνδρα και τη μέση γυναίκα, η αγάπη τους είναι μέτρια, ψάχνει το μέτριο. Αλλά υπάρχει ιδιοφυΐα στο μίσος τους, υπάρχει αρκετή ιδιοφυΐα στο μίσος τους για να σας σκοτώσει, να σκοτώσει τον καθένα. Δεν θέλουν μοναξιά, δεν καταλαβαίνουν τη μοναξιά, θα προσπαθήσουν να καταστρέψουν οτιδήποτε διαφέρει από το δικό τους. Μη βρισκόμενοι σε θέση να δημιουργήσουν έργα τέχνης, δεν θα καταλάβουν την τέχνη, θα εξετάσουν την αποτυχία τους, ως δημιουργών, μόνο ως αποτυχία του κόσμου. Mη βρισκόμενοι σε θέση να αγαπήσουν πλήρως, θα πιστέψουν ότι και η αγάπη σας είναι ελλιπής και τότε θα σας μισήσουν και το μίσος τους, θα είναι τέλειο... Σαν ένα λαμπερό διαμάντι, σαν ένα μαχαίρι, σαν ένα βουνό, σαν μια τίγρη. Όπως το κώνειο. Η καλύτερη τέχνη τους...

Tσαρλς Μπουκόφσκι

Related Posts with Thumbnails