Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι…

…αργεί να ξημερώσει. Γνωστή σε όλους μας η παροιμία μου ετέθη τις προάλλες με τον συνήθη… «χαρισματικό» τρόπο ανθρώπων που παπαγαλίζουν χωρίς να καταλαβαίνουν τι εννοεί αυτό που λένε. Απομονωμένος γαρ στον κόσμο μου χρειάστηκε να επισκεφτώ το κατάστημα με τα ήδη κιγκαλερίας για ν’ αγοράσω βίδες καρφιά κι άλλα χρειαζούμενα προς συντήρηση της καλύβας κι έτσι ήρθα σ’ επαφή με το… εορταστικό χριστουγεννιάτικο πνεύμα του κόσμου. Αφού διάλεξα ό,τι ήθελα πήγα στο ταμείο για να πληρώσω κι εκεί ήταν μαζεμένοι 5-6 νοματαίοι και συζητούσαν (τι άλλο) τα περί κρίσης και δομικών αλλαγών στο κράτος. Περιττό να σας πω πως μόνο εορταστικό δεν ήταν το κλίμα! «Θα γίνει επανάσταση» έλεγε ο ένας «θα χυθεί αίμα» ψέλλιζε ανάμεσα στα δόντια κάποιος άλλος ενώ ένας τρίτος αναπολούσε τα… χρυσά χρόνια της χούντας! Τους άκουγα χωρίς να μιλώ κι ενώ καταμετρούσα προς πληρωμή βίδες καρφιά ούπα και τρυπάνια δέχτηκα την ερώτηση: «εσύ τι λες»; Τι να πω μα την αλήθεια, απάντησα. Αν είναι να χυθεί αίμα ας χυθεί αρκεί να μην πάει στράφι δίχως σκοπό και δίχως μέλλον όπως τόσες και τόσες φορές! Η εξουσία πρέπει να περάσει στον λαό σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα ψήγματα δημοκρατίας που έχουμε τώρα, συμπλήρωσα κι εκεί πετάχτηκε ο χουντικός-φιλομοναρχικός και με πλησίασε λέγοντας πως στην Ελλάδα πρέπει να επανέρθει η μοναρχία ή ακόμα καλύτερα μια επανάσταση όπως εκείνη του Παπαδόπουλου. Του εξήγησα απαντώντας του ακαριαία πως επανάσταση λέγεται όταν ο λαός κατεβαίνει στους δρόμους ενώ όταν κατεβαίνει ο στρατός όπως επί Παπαδόπουλου το λέμε χούντα κι όχι επανάσταση και καμιά σχέση δεν έχει το ένα με το άλλο. Αυτό φαίνεται πως το ήξερε ο χουντικός κι είχε έτοιμη την απάντηση ή τουλάχιστον έτσι νόμιζε. «Την ξέρεις την παροιμία που λέει όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει» μου ανταπάντησε κάνοντας και σχόλιο περί λαϊκής σοφίας που έχει πάντα δίκιο.

Ναι σύμφωνοι, η λαϊκή σοφία έχει συνήθως δίκιο αλλά προϋποθέτει να μπορούμε να καταλάβουμε και τι λέει, τι εννοεί αλλιώς δεν μιλάμε για σοφία αλλά για βλακεία. Ναι πράγματι η ρήση λέει πως όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει αλλά δεν λέει πως ξημερώνει άλλη ώρα! Όσοι κόκορες κι αν υπάρχουν ο ήλιος θα ανατείλει πάντα στην ώρα του αλλά αφού είναι έτσι τότε τι εννοεί αυτή η παροιμία; Μήπως εννοεί πως κάθε χωριό ή κοινότητα πρέπει να έχει έναν μόνο κόκορα; Όχι βέβαια! Δεν υπάρχει πουθενά χωριό μ’ έναν μόνο κόκορα! Όλα τα χωριά έχουν πολλά κοκόρια και πολλά κοτέτσια αλλά ο ήλιος επιμένει να ανατέλλει στην ώρα του χωρίς ποτέ να αργεί έστω και λίγο να ξημερώσει. Συνεπώς κάτι άλλο εννοεί η ρήση αλλά τι;

Φαίνεται πως αυτό δεν το είχε σκεφτεί ο χουντικός και δεν ήξερε τι ν’ απαντήσει και ειλικρινά δεν θα του εξηγούσα και θα προτιμούσα να επιστρέψω στην ησυχία μου να πα να κάνω τις δουλείες μου αλλά ο καταστηματάρχης επέμενε για εξηγήσεις, μου έβγαλε ποτήρι κέρασε τσίπουρο και στρογγυλοκάθισε δίπλα στην στόφα κι αυτός όλος αυτιά. Άδειασα εις υγείαν το πρώτο τσίπουρο ξαναγέμισε και ξεκίνησα να εξηγώ τα αυτονόητα που ναι μεν τα ήξεραν (χωριάτες άνθρωποι είναι μεγαλωμένοι μεσα στα κοτέτσια) αλλά που δεν μπορούσε το μυαλό τους να τα βάλει σε μια τάξη ώστε να βγάλουν συμπέρασμα.

Οι κόκορες κοιμούνται πάντα στο πιο ψηλό σημείο του κοτετσιού, γνωστό αυτό. Το κάνουν για να είναι οι πρώτοι που θα δουν το γλυκοχάραμα και να λαλήσουν το πρώτο λάλημα που λέμε πού νωρίς στο ξημέρωμα με το πρωτο φως ώστε να ξυπνήσουν οι κότες και να γυρίσουν τα’ αυγά που κλωσάνε μέχρι το δεύτερο λάλημα λίγο πριν ανατείλει ο ήλιος και με το τρίτο πια λάλημα όπου έχει φανεί ο ήλιος το κοτέτσι είναι έτοιμο να βγει για βοσκή. Τρείς φορές λαλεί ο κόκορας στο κοτέτσι το πρωί. Όσα κοτέτσια και αν υπάρχουν όσα κοκόρια κι αν είναι τρείς φορές θα λαλήσουν μέχρι να βγεί ο ήλιος. Μέχρι εδώ όλα γνωστά κι όλα ωραία για τους νοματαίους αλλά γιατί λέμε πως όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει; Μα είναι απλό! Ο κόκορας στο κοτέτσι που βρίσκεται ψηλότερα από τα υπόλοιπα κοτέτσια (στο ψηλότερο μέρος ενός χωριού δηλαδή) θα δει το χάραμα αρκετή ώρα πριν τον κόκορα που βρίσκεται στο χαμηλότερο κοτέτσι του χωριού. Ανάλογα δεν με την ιδιομορφία του εδάφους και του χωριού (εκατέρωθεν στις πλαγιές μιας χαράδρας για παράδειγμα) ο πάνω κόκορας θα δει το χάραμα μπορεί και μια ώρα πριν το δει ο κόκορας που βρίσκεται στο βάθος της ίδιας χαράδρας. Ως αποτέλεσμα ο κόκορας που βρίσκεται ψηλότερα θα λαλήσει πολλή πολλή ώρα πριν τον κόκορα που βρίσκεται στα χαμηλότερα. Αν τώρα το σπίτι μου βρίσκεται επίσης στην κάτω μεριά του χωριού τότε τα λαλήματα θα με ξυπνήσουν πολύ πριν ξημερώσει για μένα αλλά όχι και για το σπίτι που είναι στην πάνω μεριά. Εκεί θα ξημερώσει νωρίτερα αλλά μέχρι να ξημερώσει και στην κάτω μεριά τα κοκόρια θα λαλούν για ώρες όσο ο ήλιος ανεβαίνει φωτίζοντας και τα κατώτερα σημεία.

Όσο λοιπόν περισσότερα είναι τα κοκόρια (και άρα καλύπτουν μεγαλύτερη έκταση και υψόμετρο) τόσο περισσότερες ώρες θα λαλούν μέχρις ότου φωτιστεί και το χαμηλότερο κοτέτσι. Ο ήλιος όμως δεν αλλάζει την ώρα που ανατέλλει! Το πρόβλημα λοιπόν του όπου λαλούν πολλοί κοκόροι το έχουμε εμείς οι άνθρωποι αφού το πρώτο λάλημα μπορεί να ακουστεί από ψηλά αρκετή ώρα πριν ξημερώσει με αποτέλεσμα να ξυπνάμε μεν από το λάλημα αλλά ακόμα να αργεί για εμάς το ξημέρωμα κι όσο περισσότερα είναι τα κοκόρια τόσο νωρίτερα θα αρχίζουν το λάλημα και τόσο περισσότερο θα αργεί το ξημέρωμα. Σκεφτείτε πως ο κόκορας που βρίσκεται στην κορυφή του βουνού μπορεί να λαλήσει και δυο ώρες πριν φτάσει το πρώτο φως στο βάθος της χαράδρας αλλά στο μεταξύ οι κόκορες που βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο έχοντας ακούσει στον πάνω κόκορα που λαλεί λαλούν κι αυτοί επίσης μέχρι να ξημερώσει και στα χαμηλά. Γι αυτό λέμε πως αργεί να ξημερώσει όπου λαλούν πολλοί κοκόροι και βέβαια η ρήση δεν εννοεί πως πρέπει να σφάξουμε όλα τα κοκόρια και ν’ αφήσουμε μόνο ένα για να… ξημερώνει γρήγορα αλλά εννοεί την οπτική γωνία που βλέπουμε τα πράγματα. Άλλη οπτική γωνία έχει ο κόκορας στα ψηλά κι άλλη στα χαμηλά. Αλλιώς βλέπει τα πράγματα ο κόκορας στην κορφή κι αλλιώς στο ρέμα! Ο καθένας από την δική του οπτική γωνία γι αυτό πραγματικά όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει. Είναι θέμα οπτικής γωνίας των πραγμάτων και η λύση δεν είναι να σφάξουμε τους κόκορες αλλά να κατανοήσουμε αυτή ακριβώς της θέαση του κόσμου από την διαφορετική γωνία που βρισκόμαστε ο καθένας μας με απώτερο σκοπό την ολιστική θέαση προς γνώση και συμμόρφωση με το όλον και ουχί με το μέρος του κόσμου.

Αυτά είπα στην εκεί παρέα και πίνοντας το τρίτο τσίπουρο χαιρέτησα κι έφυγα να πάω καλλιά μου. Για να λέω την αλήθεια δεν περιμένω πως ο χουντο-μοναρχικός θα κατάλαβε τίποτα αλλά ελπίζω πως δεν θα ξαναχρησιμοποιήσει αυτή την ρήση για να υποστηρίξει τις αρρωστημένες «πολιτικές του» πεποιθήσεις διότι στην πραγματικότητα αν πράγματι καταλάβουμε τι θέλει αυτή η ρήση να μας πει τότε το νόημά της είναι τόσο δημοκρατικό που δύσκολα θα το αντέξει χωρίς να καταρρεύσει ένα μυαλό με παρωπίδες φιλομοναρχικού.

ΥΓ. Λείπω είμαι εκτός εδώ και αρκετές μέρες οπότε συγχωρέστε με αν δεν απαντώ στα σχόλια σας, θα το κάνω μόλις επιστρέψω, το υπόσχομαι. Όσα έχουν δημοσιευθεί αυτές τις μέρες στο μπλογκ μου είναι εκ προγραμματισμού πλην του παρόντος αλλά δεν έχω χρόνο να ασχοληθώ παραπάνω ούτε και θέλω προς το παρόν. Τα λέμε αναλυτικότερα άμα τη αφήξει μου στο κλεινόν άστυ. Καλή χρονιά να έχουμε κι όποιος αντέξει!