Το κόνσεπτ, το πρότζεκτ, το μπάτζετ

Ένα άρθρο για τη γλώσσα και την ορολογία,συνοδευόμενο από πολλά σχόλια στην εφημερίδα

(του Nικου Γ. Ξυδακη, Καθημερινή, 19-09-10)

Θενξ μαν... Οταν τ' ακούω, μεταφράζω σιωπηρά: Ευχαριστώ, μάγκα μου. Ή: Ευχαριστώ, φιλάρα... Τα μεταφράσματα μου φαίνονται πιο αρρενωπά και χυμώδη, πιο άμεσα, πιο μοναδικά. Γιατί λοιπόν οι μάγκες έφηβοι και οι μετέφηβοι τιτιβίζουν τα δικά τους κρεολικά greeklish; Ισως γιατί κάθε γενιά χρειάζεται τη δική της ιδιόλεκτο, μια μυητική αργκό, προσωρινή, αναλώσιμη, φθαρτή, με ημερομηνία λήξεως. Η ιδιόλεκτος του «μαν» θα ξεθωριάσει με την είσοδό του σε ανώτερο σχολείο, με τη συμμόρφωσή του σε άλλες αργκό, ακαδημαϊκές ή επαγγελματικές, με την ένταξή του στα μαζικά υπερσύνολα της ενήλικης ζωής, της εργασίας.
Το ερώτημα παραμένει πάντως: Γιατί τα αγγλικά κατακλύζουν τον καθημερινό λόγο; Τα κρεολικά των εφήβων είναι η πιο αθώα περίπτωση, η πιο χαριτωμένη. Οταν όμως ακούς ενήλικους, επαγγελματίες, επιστήμονες, σπουδαγμένους, να παπαγαλίζουν αγγλικά, να περιγράφουν τη δουλειά τους, τη σκέψη τους, ακόμη και τη διάθεσή τους, με αγγλικά μονοσύλλαβα ή ολιγοσύλλαβα, δεμένα με λίγα ελληνικά ρήματα και άφθονα λεκτικά τικ, όπως «καταλαβαίνεις...», ε, τότε αρχίζεις να σκέφτεσαι για τα βαθύτερα αίτια.

Είναι αληθές ότι η γλωσσομάθεια έχει αυξηθεί γεωμετρικά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο απόφοιτος λυκείου, ακόμη και χωρίς ιδιαίτερη επίδοση, θα διαβάζει και θα μιλάει αγγλικά ασυγκρίτως καλύτερα από τον ανάλογό του του '70, ακόμη και του '80. Μέγα μέρος των σπουδών διεξάγεται σε αγγλόφωνα σχολεία, προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά. Μέγα μέρος των επαγγελμάτων απαιτεί καλή γνώση ξένης γλώσσας. Το επικοινωνιακό περιβάλλον κατακλύζεται από ξένη γλώσσα: τηλεόραση, ταινίες, Διαδίκτυο, ποπ κουλτούρα.

Αρα η ένταξη στην ξένη γλώσσα, αγγλική εν προκειμένω, έρχεται αβίαστα, φυσικά. Ολα σε σπρώχνουν σε αυτή, γιατί να αντισταθείς; Ο ανάδελφος γλωσσικά Ελληνας, ο χαρτογιακάς ο ευρισκόμενος στον παγκοσμιοποιημένο χώρο των υπηρεσιών, με ανεπαρκή ουμανιστική παιδεία και αδιαμόρφωτο γλωσσικό όργανο, θα πέσει αναγκαστικά στην ευκολία του έτοιμου γλωσσικού κώδικα. Στα μοντέρνα επαγγέλματα των πάσης φύσεως υπηρεσιών, της επικοινωνίας, της ρευστής τέχνης, η συνεννόηση διεξάγεται γύρω από λέξεις-φετίχ, ας πούμε, τις εξής τρεις: κόνσεπτ, πρότζεκτ, μπάτζετ. Εχω ένα κόνσεπτ για ένα πρότζεκτ, αλλά δεν μου βγαίνει το μπάτζετ. Ολη η δημιουργικότητα, όλη η εργασία, ο κόπος, η σκέψη, το σφρίγος, όλα συμποσούνται σε αυτό το τρίπτυχο δισύλλαβων.

Παίζουν ρόλο οι σπουδές; Τα μάστερ μονοετούς σε βρετανικά πανεπιστήμια και πρώην πολυτέκνικ; Ναι, ασφαλώς, αλλά πολύ σοβαρότερο ρόλο παίζει το οιονεί διεθνές περιβάλλον της εργασίας, και η γενικευμένη ολιγογλωσσία των εταιρικών στελεχών. Στις μπίζνες δεν χρειάζονται καλά ελληνικά, δεν χρειάζεται καν γλώσσα, όλα διεξάγονται με στερεοτυπικές εκφράσεις και τυποποιημένες σκέψεις: αυτά κυκλοφορούν ως επικρατούσα αλήθεια.

Σοβαρό ρόλο παίζει και η ξενομανία. Υπό τον συνοπτικό αυτό όρο εννοούνται διάφορα συμπλέγματα καθυστέρησης, μειονεξίας, οκνηρίας, μιμητισμού - ψυχολογικά και κοινωνικά. Σε περιβάλλον ασφυκτικά ομογενοποιημένο, κοσμοπολίτικο, ίδιο παντού, άοσμο, άχρωμο, «πολιτισμένο», η διατήρηση ιδιαιτέρας ταυτότητας, ιδιομορφίας, ετεροχρωμίας, ντοπιολαλιάς, είναι δυσχερής, κοπιώδης, παράτολμη, ανεπιθύμητη εντέλει. Είναι ευκολότερο και ασφαλέστερο να ομοιάζεις, να κρύβεσαι ανάμεσα σε μυριάδες ομοιόχρωμους γκρίζους· γίνεσαι ευκολότερα αποδεκτός. Τα πλούσια, καλά ελληνικά είναι δύσκολα και σχεδόν ανώφελα οικονομικά-εργασιακά· τα κρεολικά, τα φραγκολεβαντίνικα, τα γκρίκλις του κόνσεπτ-πρότζεκτ είναι εύκολα, ακίνδυνα, ξεκούραστα, καλύπτουν αδυναμίες και ανεπάρκειες. Κι αφού ο ξένος το 'χει βρει, γιατί να σκάμε να το βρούμε εμείς στα ελληνικά; Μισή αλήθεια, ή και ψέμα. Το αντιλαμβάνομαι όταν ακούω γιατρούς να λένε αγγλικά όσα δεν ξέρουν ελληνικά λόγω οκνηρίας· κι όταν θυμάμαι σπουδαίους γιατρούς να λένε για τις αμερικανικές σπουδές τους ότι το ευκολότερο πεδίο ήταν το γλωσσικό, λόγω ελληνογενούς ορολογίας.

Το ποτάμι που μας περιέχει είναι ορμητικό και κοσμοπολίτικο, με τρόπους καινούργιους. Αναμφίβολα. Η εγκατάλειψη της μητρικής γλώσσας όμως δεν είναι πρόοδος· είναι υποταγή και απώλεια ταυτότητας, είναι υπαρξιακή συρρίκνωση. Η γλώσσα δεν είναι μόνο εργαλείο, δεν είναι μόνο φόρμα, δεν είναι επικοινωνιακότητα· είναι νοητικό και αισθητικό συμβάν, είναι υλικότητα, είναι σχέση, κοινωνία. Πίσω από την κρεολική, τη θρυμματισμένη γλώσσα των στελεχών και των μοδάτων, των τεχνοκρατών, τώρα πια και των πολιτικών, αναπτύσσεται μια αναλόγως κρεολική, θρυμματισμένη σκέψη, ομοιόμορφη, ομοιόχρωμη, ομοιογενής, αδιάφορη, κολοβή, υποταγμένη. Υποταγμένη κυρίως.

Σχόλια με αντίστροφη χρονολογική σειρά:

Διάβασα λεπτομερώς όλα τα σχόλια...

Η άποψη που εκφράζω δεν είναι αυστηρά προσωπική, αλλά είναι η άποψη των ανθρώπων που είναι μέλη ειδικών ομάδων και επιτροπών της Ελληνικής Εταιρείας Ορολογίας (ΕΛΕΤΟ) την οποία είχε την καλοσύνη να αναφέρει η κα Μ. Πανταζίδου. Άνθρωποι που αντιμετωπίζουν ξενόγλωσσους όρους σε διάφορους τομείς και τους αποδίδουν στα ελληνικά, με σκοπό να καταστήσουν δυνατή τη μεταφορά στα ελληνικά της νέας γνώσης, των νέων εννοιών, που παράγονται συνεχώς. Αν μια γλώσσα δεν μπορέσει να αποδώσει με τα δικά της μέσα την νέα γνώση τότε παύει να αναπτύσσεται ως γλώσσα.

Η ελληνική ορολογία στους διάφορους αναπτυσσόμενους τομείς είναι το εργαλείο για τη μεταφορά της σύγχρονης γνώσης στην ελληνική γλώσσα. Και υπάρχουν κανόνες, διαγλωσσικοί που έχουν καθιερωθεί διεθνώς και ενδογλωσσικοί που ισχύουν για καθεμιά συγκεκριμένη γλώσσα. Αυτούς τους κανόνες εφαρμόζουν τα παραπάνω όργανα ορολογίας.

Δυο βασικά πλαίσια στα οποία κινούνται τα όργανα αυτά είναι οι διαγλωσσικές Αρχές Σχηματισμού Όρων (που μπορείτε να τις διαβάσετε εδώ:
http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=82421.0 και εδώ:
http://sfr.ee.teiath.gr/htmSELIDES/Technology/Orogramma/Or102.pdf )
και οι Μηχανισμοί σχηματισμού ελληνικών όρων (που μπορείτε να τους δείτε εδώ:
http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=87704.0 και εδώ:
http://www.eleto.gr/download/Orogramma/Or103_V04.pdf).

Το άρθρο του κ. Ν. Ξυδάκη υποστηρίζει την ανάπτυξη της ελληνικής γλώσσας, που είναι και σκοπός της ΕΛΕΤΟ... Και χρειάζονται πολλοί «Ξυδάκηδες», και να τα λένε πιο συχνά, για να αντισταθμίσουν «τα τυχαία γεγονότα της ζωής» τα οποία θα αφήσουμε – κατά τον κ. Κ. Β. Αντωνόπουλο – να καθορίσουν το μέλλον της γλώσσας μας και τα οποία δεν είναι καθόλου «τυχαία»... Να μην πάμε τα παιδιά μας στο σχολείο να μάθουν γραμματική και αριθμητική, αφού μπορεί η «ζωή» (δηλ. η τηλεόραση, ο δρόμος, το πεζοδρόμιο, η πλατεία και αργότερα οι καφετέριες κτλ.) να τους τα διδάξει...

Λόγω έκτασης συνεχίζεται στο επόμενο σχόλιο.

Κατανοώ απόλυτα την αγωνία αλλά και την ικανοποίηση της κας Πανταζίδου. Όταν πας να διδάξεις σε έναν μαθητή ελληνικού σχολείου οποιαδήποτε γνώση νοιώθεις την ανάγκη να εκφράσεις τη γνώση αυτή στα ελληνικά.

Τι να εξηγήσεις και τι συνειρμούς να επιστρατεύσεις με τον όρο «μπάτζετ» (budget) έναντι του όρου «προϋπολογισμός»; Χάθηκαν ο «λογισμός», ο «υπολογισμός», ο «προ-υπολογισμός»! Χάθηκε το «προ», το «πριν», το «πρότερο» που θα το ακολουθήσει στη συνέχεια το «ύστερα», η πράξη και στο τέλος πάλι ο «λογισμός», αλλά τότε ο «ύστερος λογισμός», ο «απο-λογισμός».

Τι φέρνεις στον νου του μαθητή ή φοιτητή με τον όρο «ιντερφέις» (interface) έναντι του όρου «διεπαφή»; Πού είναι τα φυσικά ή νοητά συστήματα που έρχονται σε «επαφή», πού είναι το «ανάμεσα», το «διά» που ενώ αυτά είναι σε επαφή τα δια-χωρίζει;

Τι φέρνεις στον νου με τον όρο «ρόουμινγκ» (roaming) έναντι του όρου «περιαγωγή»; Πού είναι το «περί», το «γύρω», το «τριγύρω», το «άγω», το «μεταφέρω», το «περι-φέρομαι» και «περι-άγω» το κινητό τηλέφωνό μου;

Ποια εννοιακά χαρακτηριστικά κάνεις γνωστά στον νου του μαθητή/φοιτητή λέγοντάς του για το «φορμάτ» (format) ενός εγγράφου; πού είναι η «μορφή» και ο «τύπος» της μορφής που δηλώνεται με τον ελληνικό όρο «μορφότυπο»;

Μήπως όλες οι παραπάνω ελλείψεις στο εννοιολογικό πεδίο θα καλυφθούν με τον «αισθητικό» παράγοντα του κ. Κ. Β. Αντωνόπουλου; Τι ωραιότεροι που είναι – θα πει ο μαθητής – οι όροι: μπάτζετ, ιντερφέις, ρόουμινγκ, φορμάτ έναντι των όρων: προϋπολογισμός, διεπαφή, περιαγωγή, μορφότυπο!

Στο διαδικτυακό «παγκόσμιο χωριό» του κ Βαλαβάνη, η γλώσσα του κάθε «χωρικού» είναι κύριο στοιχείο της περιουσίας του και επιβάλλεται να την προστατεύσει. Όσο περισσότερο «περιεχόμενο» διαθέτει μια γλώσσα στο Ίντερνετ, τόσο εντονότερη είναι η διεθνής παρουσία της και τόσο καλύτερες είναι οι προοπτικές ανάπτυξής της.

Η γλώσσα κάθε λαού είναι ανεκτίμητο κτήμα του. Μαζί με την ελευθερία ήταν αυτά τα δύο που «γέμιζαν» τον νου του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού... Η τελευταία παράγραφος του άρθρου του κ. Ξυδάκη απεικονίζει μια πραγματικότητα που πρέπει να μην αφήσουμε να γενικευτεί...

Σχολίασε ο/η Κώστας Βαλεοντής | 00:54:39, Οκτώβριος 1st, 2010

Αυτο το αρθρο θα μπορουσε να εχει γραφτει απο αγγλοφωνο - δεν ειναι απλα τα ελληνικα vs αγγλικα, ειναι η τεχνοκρατικη θεωρηση της ζωης vs την ρομαντικη. Απλα σ'εμας η τεχνοκρατια ειναι αναγκαστικα στα αγγλικα, γιατι δεν υφισταται σαν ολοκληρωμενη εννοια στη σημερινη ελληνικη κοινωνια. Αν πω 'προυπολογισμος' αντι για budget , αυτο που ερχεται στο μυαλο ειναι ο προυπολογισμος του κρατους, και κατ'ευθειαν χανεται η σοβαροτητα μου. Αν πω "εργο" αντι για project, αυτο που ερχεται στο μυαλο ειναι τα δημοσια εργα, μιζες, λουφες, κλπ. Εμεις οι ιδιοι εχουμε εξευτελισει την εννοια αυτων των λεξεων στα ελληνικα σε σημειο που να γινουν στοχος ανεκδοτου. Δεν τους αξιζει να ακουγονται.

Οσο για την τεχνοκρατικη θεωρηση της ζωης, ηθελα να ηξερα που θα ειμαστε ολοι εμεις αν δεν υπηρχε ... νεκροι απο διαρροια στα 3 ? απο τυφοειδη στα 10? απο εργατικο ατυχημα στα 20? υπερηλικες στα 40? Μια βολτα στην Ινδια η στην Αφρικη θα σας πεισει. Τεχνοκρατικη η ρομαντικη, απλα δεν πρεπει να ειναι η μοναδικη θεωρηση ησ ζωης. μετρο. Δεν ειναι και τοσο δυσκολο.

Σχολίασε ο/η Σ.Κ. | 22:15:06, Σεπτέμβριος 25th, 2010

Θα σταθώ ανάμεσα στις αοριστίες των μεν ("πέστα χρυσόστομε!") και τη συγκατάβαση των δε ("μα αγαπητέ μου, είσαι τόσο πασέ..."). Διδάσκω στο πολυτεχνείο και αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για όλες τις θεματικές επιτροπές ορολογίας και ειδικά για την ελληνική εταιρεία ορολογίας (www.eleto.gr) που αφιερώνουν τον πολύτιμο χρόνο τους για να αποδίδουν ξενόγλωσσους όρους και μου επιτρέπουν να ζητάω από τους σπουδαστές να χρησιμοποιήσουν στο μάθημα ένα λογισμικό (αντί ένα σοφτγουέαρ - software) ή να αγνοήσουν ένα έκτοπο σημείο (αουτλάιερ - outlier). Όσοι όροι πιάσουν (και πολλοί πιάνουν), κέρδος είναι. Αν δεν πιάσουν, πάμε γι’ άλλα. Στην καθημερινή ζωή δεν με πειράζει το ασανσέρ. Αλλά όταν κάνω μάθημα, θα αποφύγω να βγει από το στόμα μου το σοφτγουέαρ. Αν και δεν χρειάζεται. Κι οι σπουδαστές λογισμικό το λένε.

Σχολίασε ο/η Μαρίνα Πανταζίδου | 19:17:54, Σεπτέμβριος 25th, 2010

"Προφανώς ο κ. Ισαάκ βαλαβάνης δεν αντελήφθη πλήρως το νόημα του άρθρου.

Ασφαλώς και δεν μπορούμε να αποδίδουμε στα ελληνικά (όπως και σε καμία άλλη γλώσσα) αρχικά ή έννοιες όπως MP3 κλπ.

Όμως μπορούμε να αποφεύγουμε τις καθημερινές περιττές ανοησίες όπως και τα greeklish στον γραπτό λόγο." λέγει ο κ.Γιώργος Κ.

Και ασφαλώς,υποθέτω,ό ίδιος δέν αναφέρεται ποτέ στό "ραντεβού" (rendez-vous) που έχει με τον γιατρό του,ούτε στο ασανσέρ (ascenseur) που χάλασε και πρέπει να ανεβή,ο ταλαίπωρος,πέντε ορόφους με τά πόδια....

Αν,μάλιστα,είναι και κάτοχος αυτοκινήτου,υποθέτω πως όταν το πάη στο συνεργείο γιά επισκευή,θά ενημερώση τον τεχνικό ότι το όχημα έχει πρόβλημα στόν εκνεφωτή τού εξαερωτή καυσίμου και στόν αναφλεκτήρα....

Αλήθεια,ποιά είναι η ελληνική απόδοση τής εννοίας που στά αγγλικά αποδίδεται με την λέξη "concept";

Σχολίασε ο/η Hastaroth | 16:23:12, Σεπτέμβριος 25th, 2010

Θα προσεγγίσω το θέμα διττά, πρώτα σύμφωνα με τους όρους της επιστήμης της βιολογίας. Η γλώσσα, ως οντότητα, υπόκειται, κατά την γνώμη μου, στον νόμο της εξέλιξης. Αν δεν προσαρμοστεί στο περιβάλλον, θα εξαφανιστεί. Σκεφτήκατε μήπως η χρήση όρων και λέξεων δανεισμένων από μια γλώσσα που είναι πιο ισχυρή και παγκόσμια, μια γλώσσα που έχει κατακτήσει περισσότερη γνώση, εμπειρία, άρα και πλούτο, δηλώνει ακριβώς την ενστικτώδη ανάγκη και λειτουργία της γλώσσας να προσαρμοστεί στο εκάστοτε νέο περιβάλλον, αυτό που διαμορφώνει πάντα η ισχυρή γλώσσα; Η γλώσσα μας, όπως και κάθε γλώσσα, προκειμένου να επιβιώσει, τείνει να μοιάσει στην ισχυρή γλώσσα (ή αν προτιμάτε την γλώσσα του ισχυρού), για την εποχή μας αυτή είναι η αγγλική, μέχρι που φτάνει στα όρια της αυτοκατάργησης, όταν τότε πυροδοτείται αυτομάτως μια άλλη ενστικτώδης λειτουργία των όντων, άρα και της γλώσσας, η λειτουργία της αυτοσυντήρησης (αυτήν υπηρετεί και το άρθρο σας). Η παραπάνω, ατέρμονη διαδικασία δημιουργεί μέσα στο χρόνο δυναμικά συνεχώς νέο αποτέλεσμα και εκτιμώ πως εξηγεί το λόγο γιατί οι σύγχρονοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούμε τα αρχαία, αλλά τα σύγχρονα ελληνικά, το αποτέλεσμα της φυσικής εξέλιξης της 'αρχικής' μας γλώσσας. Άλλωστε, με τον ίδιο δυναμικό και εξελικτικό τρόπο έφτασε η Αγγλική να είναι η πλέον ισχυρή γλώσσα, αφού προηγουμένως ενσωμάτωσε εκατοντάδες ελληνικές και άλλες λέξεις, χωρίς βεβαίως ποτέ να αυτοκαταργηθεί. Προβλέπω μάλιστα, ότι η ελληνική ως γλώσσα, αν εξακολουθεί να υπάρχει στο μακρινό μέλλον, δεν θα είναι βεβαίως ίδια με τη σημερινή, και κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι γι'αυτό, διότι η φυσική εξέλιξη των όντων παρακολουθεί τα τυχαία γεγονότα της ζωής.

Η άλλη προσέγγιση του θέματος είναι η αισθητική: Ο λόγος, είναι τέχνη, αισθητικό συμβάν, όπως είπατε. Η Τέχνη δεν μπαίνει σε καλούπια, κατευθύνεται από την έμπνευση και την αναγκή άκφρασης. Στην καθαρή μορφή της δεν την ποδηγετεί κανείς. Έχει κυρίως να κάνει με το τι ταιριάζει και σε ποιόν. Μπορεί να ενοχλούνται κάποιοι στο άκουσμα ξένων, αγγλικών επί παραδείγματι λέξεων, εκεί που θα περίμεναν ελληνικούς, επειδή η αισθητική τους είναι αυστηρά προσαρμοσμένη, λόγω συνήθειας, στο στερεοτυπικό. Αυτό ακριβώς μπορεί να επιδιώκει όποιος τις χρησιμοποιεί, να κεντρίσει δηλ. το ενδιαφέρον και την προσοχή, να επαναστατήσει, να δημιουργήσει κάτι παράξενο, κάτι καινούργιο, έστω και εφήμερο, να διαφοροποιηθεί, για παράδειγμα, από την προηγούμενη γενιά που δεν γνωρίζει καλά αγγλικά, παρά μόνο ελληνικά. Άρα, η χρήση ξένων λέξεων αντί ελληνικών, μπορεί και να μην έχει σχέση με την ξενομανία, ήτοι με συμπλέγματα καθυστέρησης, μειονεξίας, οκνηρίας, μιμητισμού, αλλά με μια άλλη αισθητική, διαφοροποιημένη από την προηγούμενη, ή αν θέλετε την κυρίαρχη, την επίσημη. Αν επρόκειτο για ξενομανία, τότε θα έπρεπε, όσοι κατηγορούνται για κάτι τέτοιο να μιλούν αποκλειστικά και χωρίς λόγο την Αγγλική στη θέση της Ελληνικής. Άραγε μπορούμε να κατηγορήσουμε τους Άγγλους για ξενομανία, επειδή ενσωμάτωσαν στο παρελθόν τέτοιο μεγάλο πληθος ελληνικών λέξεων;

Εν κατακλείδι, το θέμα είναι τι προτιμά κανείς: Σε άλλους αρέσει η κλασσική μουσική και σε άλλους η ποπ. Σε μερικούς αρέσουν και τα δυο ή και περισσότερα είδη. Ανήκω σε αυτή τη κατηγορία. Πιστεύω όμως πως αν κάποιος θέλει να υπερασπιστεί την αισθητική του, ας το κάνει επιμένοντας στην επιλογή του, οχι απαξιώνοντας τις προτιμήσεις των άλλων.

Σχολίασε ο/η Κωνσταντίνος Β. Αντωνόπουλος | 08:37:18, Σεπτέμβριος 22nd, 2010

Προφανώς ο κ. Ισαάκ βαλαβάνης δεν αντελήφθη πλήρως το νόημα του άρθρου.

Ασφαλώς και δεν μπορούμε να αποδίδουμε στα ελληνικά (όπως και σε καμία άλλη γλώσσα) αρχικά ή έννοιες όπως MP3 κλπ.

Όμως μπορούμε να αποφεύγουμε τις καθημερινές περιττές ανοησίες όπως και τα greeklish στον γραπτό λόγο.

Πολύ, δε περισσότερο να πάψουμε να σκεπτόμαστε και να εκφραζόμαστε με αγγλικό τρόπο, στην καθημερινότητά μας.

Θα ήμουν ευτυχής αν το επίπεδο των αγγλικών μου, μου επέτρεπε να διαβάζω Σαίξπηρ από το πρωτότυπο, ή να μπορώ να παρακολουθήσω σαιξπηρικό θέατρο. Εκεί θα έπρεπε να σκέπτομαι αγγλοσαξονικά.

Δεν χρειαζεται όμως να σκέπτομαι έτσι στην ελληνική μου καθημερινότητα.

Με άλλα λόγια, όσο βλακώδες είναι το να εξελληνίζουμε κύρια αγγλικά ονόματα (π.χ. οδός Κοδριγκτώνος, οδός Γλάδστωνος, Πλ. Κάνιγγος), άλλο τόσο είναι ανόητο το να μιλάμε με αγγλικές λέξεις εκεί όπου δεν χρειάζεται. Δεν καταλαβάινω γιατί πρέπει π.χ. να χρησιμοποιώ το σόρυ αντί για συγγνώμη!

Σχολίασε ο/η Γιώργος Κ. | 09:29:03, Σεπτέμβριος 21st, 2010

"Ευχαριστώ, μάγκα μου" αντἰ "Thanks man"? Όχι ευχαριστὠ. Από την πολύ μαγκιά έχουμε γίνει ρεζίλι σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σχολίασε ο/η Α.Σ. | 06:45:53, Σεπτέμβριος 21st, 2010

Αραμπας περνα, σκονη γινεται. Καθε 5/6 μηνες βγαινει ενα βεβιασμενο αρθρο

απο το ιδιο ντουλαπι γεματο σαξολατινικουρες και ασυναρτησιες να μας πει πως (να) μιλαμε:

ακαδημαϊκές αργκό, κρεολικά των εφήβων, ποπ κουλτούρα, ουμανιστική παιδεία, μοντέρνα επαγγέλματα,

λέξεις-φετίχ, μάστερ μονοετούς, ομοιόχρωμοι γκρίζοι, κλπ.

Το προβλημα κ. Ξυδακη δεν ειναι οι λεξεις, το προβλημα ειναι οτι  χασατε το νοημα. Ετσι γελοιοποιειτε το μπατζετ και τελικα ξεχνατε να βγαλετε εναν προυπολογισμο...

Σχολίασε ο/η ΦΙΛΙΠΠΟΣ Σ. | 02:14:40, Σεπτέμβριος 21st, 2010

Alithino se polla simeia alla ypervoliko kai melodramatiko se alla...

Σχολίασε ο/η Maria | 01:15:26, Σεπτέμβριος 21st, 2010

Καλησπέρα σας, και ευχαριστώ για την ευκαιρία. Συμφωνώ με όσα λέτε, αυτό που θα ήθελα να προσθέσω είναι ότι η αγγλική γλώσσα είναι μεν πιο φτωχή απο τη δική μας, αλλά είναι πιο βολική, όπως λένε οι Άγγλοι "cosy". Για παράδειγμα, το budget το λέμε "προϋπολογισμό", και μετρήστε τις συλλαβές.

Ευχαριστώ πολύ.

Σχολίασε ο/η Λήδα Παπαδοπούλου | 22:00:48, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Για μία ακόμη φορά απολαμβάνω να διαβάζω άθρα σας. Σχεδόν κάθε πρότασή σας εμπεριέχει όμορφες, πλούσιες και τόσο εύστοχα επιλεγμένες λέξεις.

Για την επίλυση του όποιου προβλήματος, πρώτο βήμα ήταν ανέκαθεν η παραδοχή της ύπαρξής του.

Να είστε καλά.

Σχολίασε ο/η Δαφνη | 18:57:53, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Η ξενομανία και ο μιμητισμός δεν περιορίζεται στη γλώσσα, αλλά επεκτείνεται και σε άλλου είδους επικοινωνίες, όπως στα ρούχα, τη μουσική, ή την αρχιτεκτονική.

Στην ιστορία αφθονούν τα παραδείγματα όπου οι κυρίαρχοι επιβάλλουν στους υποταγμένους όχι μόνο τη γλώσσα τους αλλά και την αισθητική τους.

Αυτό δεν είναι δύσκολο αφού η υιοθέτηση των προτιμήσεων του αφέντη κάνει τον δούλο να αισθάνεται λίγο 'αφέντης' κι αυτός!

Σχολίασε ο/η ΘΝΣ | 17:06:48, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Το μίτινγκ είναι μια επίσης προσφιλής λέξη... "Σε παίρνω σε λίγο. Δεν μπορώ τώρα. Είμαι σε μίτινγκ"

Εξαιρετικό το άρθρο. Όπως πάντα.

Σχολίασε ο/η Γιάννης Γουλιέλμος | 16:02:16, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Συγχαρητήρια για την επίκαιρη, καίρια, νοηματικά και γλωσσικά άρτια ανάλυσή σας.

Δηλώνω και εγώ θύμα - ή μήπως και θύτης;- του φαινομένου ειδικά επειδή είμαι δίγλωσσος (μεγάλωσα στην Αγγλία).

Όσο περνούν τα χρόνια (είμαι πλέον 35) διαπιστώνω ακριβώς το τελευταίο που αναφέρετε: ότι εάν το λεξιλόγιο είναι φτωχό, φτωχές θα είναι και οι ιδέες που συλλαμβάνεις, και γίνονται ακόμα φτωχότερες όταν τις επικοινωνείς.

Και επειδή τα 'κρεόλικα' (greeklish, spanglish, germish κ.λπ.) αποτελούν τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή συνδιαλεγόμενων από όλο τον κόσμο, η πενία ιδεών και απόψεων αποτελεί φαινόμενο όχι μόνο ελληνικό, αλλά παγκόσμιο.

Ευχαριστώ λοιπόν για την υπενθύμιση - η συνειδητοποίηση του προβλήματος είναι - ελπίζω - και το πρώτο βήμα για την επίλυσή του.

Σχολίασε ο/η Φίλιππος | 15:16:44, Σεπτέμβριος 20th, 2010

fair enough!

Σχολίασε ο/η Μίλων Φιρίκης | 15:15:21, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Διαφωνώ με το ύφος και το κεντρικό νόημα του άρθρου σας. Η γλώσσα αγαπητέ κύριε είναι ένας ζωντανός οργανισμός ο οποίος εξελίσσεται ταυτόχρονα με τους χρήστες της. Στην σημερινή εποχή που κυριαρχεί η τεχνολογία, πολλά αντικείμενα που χρησιμοποιούμε στην καθημερίνοτητά μας, έχουν Αγγλικό - κυρίως - όνομα γιατί πολύ απλά...εφευρίσκονται από Αμερικανούς.

Πώς δηλαδή θα πείτε στα Ελληνικά το mp3 player ή το iphone; H το ..GPS; Γεωγραφικό Προσδιοριστή Τοποθεσίας; Το ESP στα αυτοκίνητα; Και ξέρετε...όλα αυτά τα εργαλεία πιθανώς να εφευρέθηκαν σε κάποια από τα "πολυτεκνικ" τα οπόια χλευάζετε. Προφανώς το ΕΜΠ έχει να επιδείξει σπουδαιότερες εφευρέσεις, δεν γνωρίζω αν ο.. homus κουκουλοφόριους έχει κατωχηρωθεί σαν Ελληνική πατέντα.

Η μήπως η παλαιότερη γενιά δεν χρησιμοποιούσε ξένες λέξεις; Ασανσέρ, σινεμά, ραντεβού κτλ κτλ είναι λέξεις που η περίφημη "γενιά του Πολυτεχνείου" καθιέρωσε στην καθομιλουμένη. Μετά βέβαια χρεωκόπησε την χώρα, αλλά αυτό είναι άλλο κεφάλαιο.

Δεν υπάρχει ξενομανία. Υπάρχει - δυστυχώς - προφανής αλλαγή από την εποχή της Αρχαιότητας. Τότε, οι επιστήμονες μιλούσαν Ελληνικά, εξ'ού και όλες οι ελληνικές λέξεις στις θετικές επιστήμες.

Υπάρχει ένας κόσμος εκεί έξω αγαπητέ, που μεγάλωσε, σπούδασε και εργάζεται εντός του παγκόσμιου χωριού που δημιούργησε το internet, συγγνώμη το.."Διαδύκτιο"..και δεν έχει διάθεση να "προστατεύσει" τις λέξεις. Όχι από κακία. Αλλά γιατί κάτι τέτοιο είναι ανώφελο, ασήμαντο, και στο κάτω κάτω της γραφής την διαφορετικότητά μας την διεκδικούμε όταν εμείς, από την χρεωκοπημένη χώρα καταφέρνουμε να ξεπεράσουμε τους συναδέλφους στην πολυεθνική. Όταν είμαστε εντός των deadlines, νωρίτερα από τους υπολοίπους με τα fancy, hi-tech ΕRP, SAP, συστήματά τους.

Μπερδευτήκατε; Αν ναι, μου θυμίζετε εκείνο τον άμοιρο 50αρη στην διαφήμιση της ΟΤΕΝΕΤ που λεέι..."στην μαμά σου το είπες";

Φιλικά,

Σχολίασε ο/η Ισαάκ Βαλαβάνης | 15:05:44, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Παίζουν ρόλο οι σπουδές; Τα μάστερ μονοετούς σε βρετανικά πανεπιστήμια και πρώην πολυτέκνικ;

O prothypourgos sou o torinos kai o proigoumenos (se megala sxoleia peige, kai sti nomiki Athinon!) kai oi politikoi sou pou daneizontan averta gia na mi tous katapsyfisei o katoikos tis xoras to milane to aggliko sa na einai 'meros tis yparksis tous'. Merikoi einai kai kathigites!!!

Stin agglia H glossa einai poly dynato ergaleio. Gia na grapseis kati prepei na to skefteis polles fores kai na vreis tis kataliles lekseis giati ean grafeis/les vlakeies diapistoneis oti oi alloi proxorane kai oxi esy.

Stin Ellada profanos symvainei kati allo. O vlakas einai pantodynamos giati o katoikos tis xoras thelei na kyvernatai apo omoious tou. Stravos gyalos???!!! H to tragoudi pou leei oti 'pontare sto kalytero alogo alla kati egine???!!! kai auto vgike teleftaio!!!

Σχολίασε ο/η Kyriakos | 13:09:56, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Συμφωνώ και επειδή έχω παιδιά που πηγαίνουν Δημοτικό & Γυμνάσιο βλέπω ότι και στο σχολείο υπάρχει μια απαξίωση από τους ίδιους τους δασκάλους για την Ελληνική γλώσσα (όχι όλους ευτυχώς).

Η δασκάλα του γυιού στην Δευτέρα Δημοτικού σε ερώτηση των γονιών "πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε στην ορθογραφία;" μας απάντησε ότι δεν χρειάζεται να μάθουν γιατί όταν θα μεγαλώσουν δεν θα γράφουν στα ελληνικά και όλα θα τα διορθώνει ο υπολογιστής.

Είχαμε μείνει όλοι άφωνοι....

Αντίθετα διάβασα ότι σε αρκετά δημόσια αγγλικά σχολεία αποφάσισαν να διδάσκουν την ελληνική γλώσσα για να μπορούν τα εγγλεζάκια να κατανοούν καλύτερα την αγγλική (η οποία χρησιμοποιεί πολλές ελληνικές λέξεις).

Ας κάνουμε μια προσπάθεια για την σωστή εκμάθηση και την αγάπη για τη γλώσσα μας, ξεκινώντας πρώτα-πρώτα από τα σχολεία !!!!!!!!!

Σχολίασε ο/η Β. Γ.Γ. | 11:29:17, Σεπτέμβριος 20th, 2010

Αλήθεια, γιατί κάποτε τα Ελληνικά έγιναν η επισημη γλώσσα της Αιγύπτου, τα Λατινικά της Γαλατίας, και τα Αγγλικά της Ινδίας?

Σχολίασε ο/η ΘΝΣ | 01:11:06, Σεπτέμβριος 20th, 2010

sfrang 2