Τώρα που φορέσαμε όλοι μάσκες θα φανεί το πραγματικό πρόσωπο καθενός.

Τώρα που φορέσαμε όλοι μάσκες θα φανεί το πραγματικό πρόσωπο καθενός.

27 Ιουνίου 2011

Το Κάλλος θα μας σώσει

Μερικές σκέψεις που έκανα ταξιδεύοντας (μετά από πολύ καιρό) με τη μηχανή το σαββατοκύριακο.

Οι χίππυς είχαν ένα σύνθημα επικούρειας φιλοσοφικής έμπνευσης: «κάνετε έρωτα, όχι πόλεμο». Αυτό δεν είναι τόσο απλοϊκό όσο ακούγεται.

Τείνω να πιστέψω ότι το κυριώτερο πρόβλημα της εποχής μας δεν είναι απλώς πολιτικό, οικονομικό κλπ. αλλά αισθητικό.

Η εποχή μας είναι αντιαισθητική. Είναι σαν μια αντιαισθητική μεσόκοπη ξεχειλωμένη από το μπότοξ.

Δεδομένου ότι η αισθητική λειτουργία στα ανώτερα θηλαστικά πηγάζει από το ερωτικό ένστικτο (και στον άνθρωπο μετασχηματίζεται σε τέχνη, αρχιτεκτονική, ένδυση κλπ.), η εποχή μας είναι αντιαισθητική ακριβώς επειδή είναι αντιερωτική.

Ένα καλό παράδειγμα του πόσο αντιερωτική είναι η εποχή μας μπορούμε να δούμε στον τρόπο που φέρεται στα παιδιά. Η «παιδεία» παράγει μαζικά εργασιακά εργαλεία, διαρκώς αγχωμένα και ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους. Τους γαμάει το μέλλον, αφού προηγουμένως τους έχει γαμήσει την ψυχική τους υγεία.

Ο λόγος που τουλάχιστον οι λεγόμενοι φυσιολογικοί άνθρωποι γοητεύονται από τα παιδιά, είναι ότι τους θυμίζουν τον έρωτα. Οι αρχαίοι έλληνες απεικόνιζαν τον θεό Έρωτα ως ένα παιδί. Όταν τα κοιτάζουμε, είναι σαν να κοιτάζουμε αυτόν. Και φυσικά γι΄ αυτό είναι που χαμογελάμε σαν ηλίθιοι μπροστά τους.

Ποιος είναι λοιπόν ο σωστός τρόπος να μεγαλώνεις ένα παιδί αν όχι το να το αναθρέφεις με σεβασμό στον έρωτα;

Ένα παιδί πρέπει να το μεγαλώνεις όπως ακριβώς συμπεριφέρεσαι σε έναν άνθρωπο με τον οποίο είσαι ερωτευμένος. Με παθιασμένη τρυφερότητα, σεβασμό, νοιάξιμο και σταθερότητα χαρακτήρα. Να του χαρίζεις την πληρότητα. Μπορούμε να καταλάβουμε πόσο ολοκληρωμένος εραστής είναι κάποιος από τον τρόπο που φέρεται, ή που απλώς κοιτάει το παιδί του (ή τα παιδιά, γενικότερα). Πρέπει να το κοιτάει σαν κάποιον που θέλει να κατακτήσει ερωτικά. Να μην επαναπαύεται στο ότι τα παιδιά ούτως ή άλλως αγαπούν τους γονείς τους, επειδή είναι εξαρτημένα από αυτούς. Να ξεπερνάει εαυτό του. Να ανεβαίνει εξελικτικό σκαλοπάτι. Το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι η συνέχεια του φλερτ και του σεξ (το σεξ δεν τελειώνει πάντα με το να ξαναφορέσουμε τα ρούχα μας). Κατά τον ίδιο τρόπο θα έπρεπε να φέρεται και η κοινωνία στις νέες γενιές.

Ένα άλλο παράδειγμα τού πόσο αντιερωτική είναι η εποχή μας μπορούμε να δούμε στην έλλειψη προσανατολισμού που περνούν ειδικά οι ερωτικές σχέσεις.

Πίσω από τις επιμέρους αιτίες, η πρωταρχική αιτία για τη γενικότερη αποσάθρωση των σχέσεων είναι η ίδια η αντιερωτικότητα (= αντιαισθητικότητα) της εποχής. Ακόμα και σε εποχές πείνας και δυστυχίας, ο έρωτας μπορούσε να ανθίσει ηρωικά στα πιο άγονα βράχια και στους πιο αποπνικτικούς βούρκους, σαν εξωτικό λουλούδι. Ίσως γιατί τότε υπήρχε φτώχεια και αγώνας και οι άνθρωποι είχαν περισσότερη ανάγκη ο ένας τον άλλον. Αλλά κι ο κοινωνικός εχθρός φαινόταν πιο καθαρά και ήταν πιο προσωποποιημένος.

Αλλά τί συμβαίνει σήμερα; Ο καθένας προσπαθεί να συγκεντρώσει και να τετραγωνίσει τα κομμάτια της ζωής του σαν να παραγγέλνει ράφια για τον τοίχο. Προσπαθεί να φτιάξει την επαγγελματική του ζωή, τον ιδιωτικό χώρο του, τις κοινωνικές σχέσεις του, τον λεγόμενο «ελεύθερο» χρόνο του σαν αποκομμένα μεταξύ τους πράγματα και όχι σαν ένα οργανικό σύνολο. Και μόνο στο τέλος διαμορφώνει την ερωτική του οπτική και ρυθμίζει την ερωτική του δραστηριότητα ανάλογα με το εάν χωράνε σε κάποιο ράφι που του έχει περισσέψει.. Και τότε, (ακόμα κι αν δεν το αντιλαμβάνεται) σκέφτεται και ενεργεί με προκατάληψη, με μέτρα και σταθμά και (όσο κι αν δεν το παραδέχεται) με φόβο. Το αποτέλεσμα είναι η επ’ αόριστον ματαίωση της ερωτικής του ολοκλήρωσης και ένα αίσθημα μή ικανοποίησης (παρά την ενδεχόμενη υπερλειτουργία στο αμιγώς σεξουαλικό ζήτημα). Πιθανότατα δεν θα γνωρίσει ποτέ αυτή την πλευρά του έρωτα που σε κάνει να αντιληφθείς πόσο μίζερη είναι η ζωή φασόν που μας έχουν δώσει, που σε αλλάζει για πάντα και κάνει τον προηγούμενο εαυτό σου να μοιάζει με μια αγόμενη και φερόμενη σκιά και τον κόσμο με ένα εξωραϊσμένο άσυλο δυστυχισμένων.

Πίσω από τις μάσκες, η εποχή μας παράγει μαζικά ανθρώπους σκυθρωπούς, αγχωμένους, φοβικούς, αλλοτριωμένους, με μια λέξη αντιαισθητικούς. Κι έτσι δεν είναι περίεργο που είτε αδυνατούν να συνάπτουν δυνατές ερωτικές σχέσεις, είτε δεν μπορούν καν να συντηρήσουν αυτές τις ισχνές που ενδεχομένως έχουν. Μια αντιερωτική και άρρωστη εποχή πώς θα φέρει στον κόσμο υγιείς ανθρώπους;

Επειδή η εποχή μας είναι αντιερωτική είναι και αντιαισθητική (και αντιστρόφως). Η αισθητική διαπαιδαγώγηση αυτού του κόσμου είναι ένα κομμάτι «αγοράς», το οποίο έχει εκχωρηθεί σε ψυχικά σακάτηδες “ειδικούς”, σε μόδιστρους και “στυλίστες”, σε “συμβούλους” και σε κατασκευαστές μαζικών προτύπων με ημερομηνία λήξης. Περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε αντιαισθητικούς χώρους, κάνουμε αντιαισθητικά επαγγέλματα, βάζουμε αντιαισθητικά χρονοδιαγράμματα, συμπεριφερόμαστε αντιαισθητικά (π.χ. στη φύση) σκεφτόμαστε αντιαισθητικά, χαιρόμαστε, ή λυπόμαστε αντιαισθητικά. Και μετά παραπονούμαστε για τη «μοναξιά» και για τον μαρασμό των ερωτικών σχέσεων.

Αλλά ο έρωτας δεν είναι πραγματικά τέτοιος αν δεν σου διαμορφώνει την αισθητική, αν δεν σε κάνει να χαζεύεις (όπως μπροστά σε ένα μικρό παιδί), αν δεν σε κάνει επαναστάτη, αν δεν σε κάνει να θέλεις να θρυμματίσεις τον περιχαρακωμένο φασόν μικρόκοσμό σου στην απεραντοσύνη του (και όχι το αντίστροφο).

Η πνευματική και ψυχολογική βάση κάθε επανάστασης πρέπει να είναι αισθητική ώστε, να μην παραχθούν άλλα εκτρώματα που απλώς θα διαδεχθούν τα παλιά. Ο καπιταλισμός είναι αντιαισθητικός γιατί, είναι ένα σύστημα που βασίζεται στις «αρπαχτές» και στον ανταγωνισμό και όχι στη γνήσια δημιουργία. Όσο υπάρχει, θα υπάρχουν και «κρίσεις» όπου θα τρέχουμε πανικόβλητοι να ξαναμαζέψουμε τα κομμάτια της ζωής μας (όπως σήμερα). Η «κατάσταση ισορροπίας» της αγοράς είναι μια υπόθεση εργασίας για τους πρωτοετείς φοιτητές οικονομικών, ή ένας ευσεβής πόθος των οικονομολόγων (από τον οποίο σπάνια απαλλάσσονται). Αυτό σημαίνει ότι όσες φορές κι αν «λύνουμε» πρόσκαιρα το πρόβλημα, θα το ξαναβρίσκουμε πάντοτε μπροστά μας.

Κατά συνέπεια τα πολιτικά, οικονομικά, επαγγελματικά και εκπαιδευτικά μας κριτήρια πρέπει να γίνουν κατά κύριο λόγο αισθητικά. Από εκεί και μετά τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους. Δεν χρειαζόμαστε άλλες αντιαισθητικές («αντικαπιταλιστικές») ιδεολογίες, που είναι το ίδιο αρρωστημένες με αυτό εναντίον τού οποίου φτιάχτηκαν για να πολεμήσουν. Δεν χρειαζόμαστε άλλα σκυθρωπά, αγχωμένα, και σκληρά με τον εαυτό τους πλάσματα. Χρειαζόμαστε έναν κόσμο από ελεύθερους και υπερήφανους ανθρώπους, χωρίς θεούς κι αφέντες και αυτό είναι κατεξοχήν αισθητικό και όχι απλά ιδεολογικό, πολιτικό, ή οικονομικό ζητούμενο.

Θοδωρής Λαμπρόπουλος

2 σχόλια:

  1. Η αισθητική είναι απούσα στην Ελλάδα, υπάρχει σε σπάνια ενσταντανέ.

    άσχετο: Το Σύνταγμα από αισθητική πλευρά είναι τουλάχιστον απαράδεκτο.

    :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. το ''κάλλος'' και ο έρωτας δεν υπάρχoυν πια στις μέρες μας ....το θέμα είναι ποιος τολμά να τα γκρεμίσει όλα και να ξαναχτίσει απο την αρχή ...υπάρχει ελπίδα στα παιδιά ίσως, αν τους βοηθήσουμε κι εμείς λιγουλάκι ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σκέψου δυο φορές πριν σχολιάσεις. Διαβάζεις ένα διαδικτυακό προσωπικό ημερολόγιο του οποίου η ανάγνωση ΔΕΝ είναι υποχρεωτική. Βαριέμαι τ' ανούσια μπλα μπλα και δαγκώνω όταν μου χαλάνε την ησυχία. Θα μπορούσα να έχω κλείσει τον σχολιασμό αλλά ακόμα νομίζω πως υπάρχουν κάποιοι που όντως έχουν κάτι να πουν κι εύχομαι να είσαι ένας από αυτούς αλλά οι πιθανότητες είναι λίγες και γι αυτό σου λέω: Για να μην σε φάει η μαρμάγκα σκέψου δυο φορές πριν σχολιάσεις, σαν να δίνεις εξετάσεις. Αλλιώς άστο καλύτερα!

Αναγνώστες

Η Ιδιοφυΐα του Πλήθους

Υπάρχει αρκετή προδοσία, μίσος, βία, παραλογισμός στο μέσο άνθρωπο για να προμηθεύσει οποιοδήποτε στρατό, οποιαδήποτε μέρα. Kαι οι καλύτεροι στο φόνο είναι αυτοί που κηρύττουν εναντίον του. Kαι οι καλύτεροι στο μίσος είναι αυτοί που κηρύττουν αγάπη. Kαι οι καλύτεροι στον πόλεμο είναι τελικά αυτοί που κηρύττουν ειρήνη. Eκείνοι που κηρύττουν θεό, χρειάζονται θεό. Eκείνοι που κηρύττουν ειρήνη, δεν έχουν ειρήνη. Eκείνοι που κηρύττουν αγάπη, δεν έχουν αγάπη.

Προσοχή στους κήρυκες, προσοχή στους γνώστες, προσοχή σε αυτούς που όλο διαβάζουν βιβλία, προσοχή σε αυτούς που είτε απεχθάνονται τη φτώχεια, είτε είναι περήφανοι γι' αυτήν, προσοχή σε αυτούς που βιάζονται να επαινέσουν γιατί θέλουν επαίνους για αντάλλαγμα, προσοχή σε αυτούς που βιάζονται να κρίνουν, φοβούνται αυτά που δεν ξέρουν, προσοχή σε αυτούς που ψάχνουν συνεχώς πλήθη γιατί δεν είναι τίποτα μόνοι τους, προσοχή στο μέσο άνδρα και τη μέση γυναίκα, η αγάπη τους είναι μέτρια, ψάχνει το μέτριο. Αλλά υπάρχει ιδιοφυΐα στο μίσος τους, υπάρχει αρκετή ιδιοφυΐα στο μίσος τους για να σας σκοτώσει, να σκοτώσει τον καθένα. Δεν θέλουν μοναξιά, δεν καταλαβαίνουν τη μοναξιά, θα προσπαθήσουν να καταστρέψουν οτιδήποτε διαφέρει από το δικό τους. Μη βρισκόμενοι σε θέση να δημιουργήσουν έργα τέχνης, δεν θα καταλάβουν την τέχνη, θα εξετάσουν την αποτυχία τους, ως δημιουργών, μόνο ως αποτυχία του κόσμου. Mη βρισκόμενοι σε θέση να αγαπήσουν πλήρως, θα πιστέψουν ότι και η αγάπη σας είναι ελλιπής και τότε θα σας μισήσουν και το μίσος τους, θα είναι τέλειο... Σαν ένα λαμπερό διαμάντι, σαν ένα μαχαίρι, σαν ένα βουνό, σαν μια τίγρη. Όπως το κώνειο. Η καλύτερη τέχνη τους...

Tσαρλς Μπουκόφσκι

Related Posts with Thumbnails